خلاصه ماشینی:
"گرچه به شرحی که گفته شد از آغاز توسعه شهر تهران،نزدیک به هشتصد سال میگذردلیکن این توسعه تا شروع سلطنت قاجاریه در ایران بسیار محدود بوده و اهمیت جمعیتی چندانینداشته است به گونهای که جمعیت این شهر در آغاز حکومت قاجار از 20 هزار نفر هم تجاوزنمیکرد و حتی به استناد بعضی از نوشتهها،در سال 1212 قمری(1797 میلادی)از 15 هزارنفر هم فراتر نمیرفته است(اولیویه،1807 ج 3:50)و این نزدیک به رقمی است که برایاوایل قرن دهم یعنی حدود 300 سال پیش از آن ذکر شده بود(عدل به نقل از هربرت:22).
ر-خیز سرسامآور جمعیتی و تبدیل شهر تهران به یک متروپول بزرگ نزدیک به سه برابر شدنجمعیت شهر از 1318 تا 1355 و سه برابر شدن مجدد آن در یک دوره 20 ساله از 1335 تا1355،همراه با مطلوب تلقی شدن افزایش جمعیت شهر،اوجگیری مهاجرتهای شدید به تهران،تهیه طرح جامعه و ایجاد نهاد کنترلکننده در کنار ناکارآمدی اقدامات و سیاستها و جامع نبودنسیاستگذاریها و نگرشهای طرحریزی و توسعه شهری:بازی با عناوین محدوده و خارج ازمحدوده و بیتوجهی به ساخت و سازهای پیرامونی بهرغم ممنوعیت قانونی و-آغاز دورانگذار جمعیتی استمرار افزایش عددی جمعیت(5،1 میلیون نفر در دوره 10 ساله 1355 تا 1365)همراه باکاهش میزان رشد سالانه جمعیتی تا کمتر از رشد طبیعی آن در سالهای اخیر،دستیابی بهدستاوردهای مهم جمعیتی بدون داشتن سیاستهای روشن و کارآمد بهویژه در مورد مهاجرتها،عدم اعتقاد به تحققپذیری تصمیمات کلان در مورد جمعیت شهر حتی در زمان تصویب آنهااز سوی تصمیمگیران،پیدایش نگرشهای جدید مربوط به توسعه و گسترش شهر و پیچیدهترشدن مسائل شهری،عدم تبعیت تصمیمگیریها از سیاستها و برنامههای مصوب و سیاسیتر شدنمدیریت شهری."