چکیده:
شناخت جامع و کامل یک نهضت، جز با شناخت ماهیّت آن ممکن نیست و ماهیّتهر قیام، در نظریّهها، موضعگیریها و عملکردهای رهبر آن نهضت، انعکاس مییابد.نهضت کربلا نیز، مستثنا و خارج از حوزه این اصل نیست.با دقّت در خطبهها، رهنمودها و نوع برخوردهای حسین بن علی(ع) میتوان دریافتکه قیام خونین کربلا، ماهیت اصلاحی دارد، یعنی اصل مهم امر به معروف و نهی ازمنکر، یکی از مبانی نظری و عملی آن محسوب میگردد. این حرکت هدفمند با نفیطاغوت و مبارزه با ناهنجاریهای اجتماعی و سیاسی آغاز شد. این مقاله میکوشد اینحرکت اصلاحی را در قالب امر به معروف و نهی از منکر بیان نماید.
خلاصه ماشینی:
امام(ع) در این سرلوحه مهم به اصلاحات اجتماعی و امر به معروف و نهی از منکر تکیه نمود و به صراحت تمام اعلام کرد: انی ما خرجت<FootNote No="119" Text=" در برخی از نسخهها و متون کهن، «انی ما اخرج» آمده است که در پیامرسانی چندان تفاوتی ندارد.
حتی زمامداران دولت قاجار و پهلوی نیز از آن استقبال نموده و شیعیان را برای عزاداری و تشکیل مجالس حسینی، آزاد میگذاشتند و این حرکت حکومتها، به فراموشی و حذف تدریجی امر به معروف و نهی از منکر انجامید؛ زیرا آنها، به خوبی دریافته بودند که این اصل مهم دینی و رکن اصیل قیام کربلا، به عنوان عامل محرک جامعه، کمرنگ شده و جایگاه خود را در فرهنگ عاشورا از دست داده است، در حدی که در محافل مذهبی و ایام تعزیه، تنها گوشههایی از حماسه کربلا و مظلومیت حسین بن علی(ع) و یارانش بر سر زبانها جاری است و سخنرانیها، عزاداریها و زیارتها، سمت و سوی سیاسی و بعد روشنگری و بصیرت فزونی ندارد؛ نه بیدارگر مردم است که آنها را به خشم و خروش مقدس وادارد، نه از ظلم و ستم حاکمان جائر پرده برمیدارد و نه ماهیت اصلی و هدف عالی قیام حسینی را بازگو میکند، بلکه اینگونه تعزیهها مردم را به رکود و جمود و صمت و سکوت فرامیخواند.