چکیده:
آرمان بزرگ وحدت اسلامی، هماهنگ با رسالت جهانشمول دین مقدس اسلام، ازدیرباز مورد توجه و تاکید اولیا و رهبران دلسوز و حقیقی اسلام بوده است. در شرایطفعلی حاکم بر عرصه جهانی و جهان اسلامی، برداشتن گامهای عملی در این راستا،ضرورتی مضاعف یافته است. رهبر معظم انقلاب اسلامی، به عنوان یک رهیافتعینی و کارگشا، تدوین منشور وحدت اسلامی را توصیه و پیشنهاد فرمودهاند.به عنوان مقدمهای بر تدوین این منشور، میتوان از توافق رهبران فکری و سیاسی ونخبگان جهان اسلام بر سر مفاهیمی مانند وحدت اسلامی، مبانی وحدت اسلامی،اصول وحدت اسلامی، تاسیس و تقویت برخی موسسات بین المللی اسلامی نام برد.توافق در چنین مواردی ضمن آنکه به انجام بهینه رسالت معرفتی، اخلاقی، اجتماعی وتقنینی رهبران حقیقی و عالمان دینی فرق مختلف اسلامی کمک میکند، میتواندزمینههای رسیدن به ارزشهای مشترک، اصول مشترک، ضوابط مشترک و دستورالعملهایرفتاری و ساختاری مشترک را نیز به مثابه منشور عملی وحدت اسلامی به خوبی فراهمسازد.
خلاصه ماشینی:
رهبران بزرگ اسلامی نیز به تاسی از پیامبر اعظم(ص) و امامان معصوم(س) همواره بر این موضع پای فشردهاند؛ مذاکرات مرحوم آیت الله بروجردی با رئیس الازهر مصر ـ شیخ محمود شلتوت ـ که منجر به تاسیس دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه و صدور فتوای معروف شیخ الازهر درباره جواز عمل به فقه شیعه شد، مباحثات مرحوم علامه طباطبایی با دانشمند معروف فرانسوی ـ هانری کربن ـ، مکاتبات مرحومه علامه محمدتقی جعفری با فیلسوف معروف مغرب زمین، برتر اندراسل، اعزام امام موسی صدر از حوزه علمیه قم به لبنان، تاسیس مرکز اسلامی هامبورگ در آلمان با مدیریت اندیشمند بزرگی مانند شهید دکتر بهشتی، نامه تاریخی حضرت امام خمینی(ره) به آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، میخائیل گورباچف، و اعلام هفته وحدت و روز جهانی قدس از جانب ایشان و تلاشهای علمای بزرگی مانند کاشف الغطاء، شرف الدین و سیدجمال الدین اسدآبادی همه و همه در جهت رسالت جهانی اسلام و ایجاد وحدت میان مذاهب و فرق اسلامی از یک سو و رساندن پیام جهانشمول اسلام به همه مخاطبان دین از سوی دیگر بوده است.
1 با توجه به این رهنمود اساسی، سوال اساسی در این مقاله آن است که تدوین منشور وحدت اسلامی، چه پیش نیازها و چه زمینهها و مقدماتی را نیاز دارد و چه طیفها و گروههایی در این زمینه واجد رسالت و مسئولیت خاص میباشند؟ نویسنده بر آن است که با تکیه بر آیات و روایات و سیره و سنت پیامبر اعظم(ص) و امامان معصوم ـ علیهم السلام ـ و رهنمودهای بزرگان و اندیشمندان اسلامی و به استناد برخی حقایق عصری و موقعیتی در شرایط کنونی دنیای اسلام و تحولات عرصه جهانی، در سالی که به نام وحدت ملی و انسجام اسلامی نامگذاری شده، به سهم خود قدمی هرچند کوچک برداشته باشد.