چکیده:
رمضان، ماه خدا، از ویژگیهای بسیار ارزشمندی برخوردار است. بر همین اساس رسول خدا(ص) برای توجه بیشتر بندگان به این ماه، در جمعه آخر ماه شعبان خطبهای ایراد کرد و فضائل این ماه مبارک و وظایف روزهداران را برشمرد که به خطبه شعبانیه معروف شد.
آن حضرت دراین خطبه به موارد مختلفی اشاره دارد که شرح آن در یک مقاله ممکن نیست. از این رو فقراتی از آن تحت عناوین ماه خدا، برکت، رحمت، مغفرت، برترین ایام، مهمانی خدا، احترام بندگان، تسبیح نفسها و عبادت بودن خوابها، قبولی عمل، استجابت دعا، نیت صادق و قلب طاهر، توفیق، روزه، قرآن و فضیلت تلاوت آن، بطور اختصار مورد بحث قرار گرفت.
خلاصه ماشینی:
در ماه خدا بهترین تبلیغ، بیان خطبه رسول خدا صلی الله علیه و آله است که در جمعه آخر ماه شعبان ایراد کرد و این خطبه را علی بن فضال از پدرش و او از حضرت رضا(ع) نقل کرده است.
شکی نیست که آنچه در عالم وجود میتوان تصور کرد، مخلوق خدا است، ولی گاهی نظر به اهمیت و عظمت یک موضوع یا چیزی، تنها آن به خدا نسبت داده میشود؛ مانند: اینکه گفته میشود ماه خدا، خانه خدا، بنده خدا، کتاب خدا که در این موارد یک نوع خصوصیتی در کار است.
از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم که فرمود: اگر بدانید برای شما در ماه رمضان چیست، هر آینه شکر خدا را زیاد خواهید کرد.
رحمت مختص، به پیامبر اکرم و ائمه هدی(ع) اختصاص دارد، چنانکه در تفسیر آیه: «والله یختص برحمته من یشاء» 1 امام صادق(ع) میفرماید: مختص به رحمت خدا، رسول خدا و جانشین او است.
شکی نیست که غفران و مغفرت الهی در تمام سال و هر لحظه شامل بندگانش خواهد شد و در قرآن حدود دویست و پنجاه آیه در خصوص آمرزش ذکر شده و روایات بسیاری در این زمینه آمده است، ولی ماه مبارک یک نحو اختصاصی به مغفرت الهی دارد، همانطور که نسبت به رحمت و برکت دارد.
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله میفرماید: هیچ مسلمانی نیست که خدا را بخواند مگر آنکه دعایش را مستجاب کند؛ یا در دنیا به او مرحمت میکند و یا برای او ذخیره مینماید و یا کفاره گناهان او قرار میدهد.