خلاصه ماشینی:
"از جمله در مورد چگونگی رابطهی شهر و روستا در تاریخ ایران،نمیتوان با توسل به یک الگو یا مدل تحلیلی به بررسی و تحلیل این مناسبات در سراسر تاریخ ایران پرداخت،زیرا افزون بر آنکه شرایط جغرافیایی سرزمین ایران در پیدایش شرایط اجتماعی-اقتصادی متفاوت در ایران مؤثر بوده است،تفاوتهایی که در موقعیت حکومت ایران از نظر میزان تمرکز قدرت سیاسی در ساختار سیاسی و یا ضعف و پراکندگی حکومت بروز میکرد،خود به عنوان متغیری بسیار تأثیرگذار در تعیین چگونگی روابط کانونهای شهری یا روستایی در جامعه ایران دخالت داشته است.
به عنوان مثال در سدههای میانه تاریخ ایران،در نتیجه رشد و تکامل مناسبات اجتماعی- اقتصادی جامعه شمار جمعیت روستاها تا اندازهای افزایش یافته بود،که در نظر برخی از ناظران آن روز آن شمار جمعیت بیش از اندازه جمعیت شهرهای نواحی خارج از ایران بود این در حالی بود که در روستاهای بسیاری نیز در پیرامون چنین روستایی وجود داشتند.
در برابر این نظر در تاریخ نیشابور چنین آمده است:ربع ریوند که براساس گزارشهای موجود،روستا در سدههای میانه تاریخ ایران در معنای یک منطقه یا ناحیه به کار میرفت که در آن شهر یا شهرهایی وجود داشتند که بسته به رشد مناسبات اجتماعی-اقتصادی آن منطقه،از نظر کوچک یا بزرگی متفاوت بودند مشکلاتی که درباب تمایزگذاری بین شهر و روستا و دیه مطرح میگردید،اثرات خود را در طرح و بررسی دیگر موضوعات مرتبط و از جمله طرح بحث در خصوص نظام اجتماعی روستاها در سدههای میانه تاریخ ایران نشان میدهد جزو ارباع نیشابور است،قریه ریوند در آن بود که مشتمل بر بیش از پانصد دیه."