چکیده:
هنر دورهء ساسانی در بسیاری از موارد از عمق هنر مشرق زمین مشتق میشود که البته در این زمینه،تأثیرات هنر دورههای پیشین غیرقابل اغماض میباشد.در امپراتوری ساسانی دین یکی از عناصر اصلی هویت ملی بود.با شکست ساسانیان،پوستهء دین زرتشتی از فرهنگ ایرانی رخت بربست،اما بسیاری از آیینها،مفاهیم،اساطیر و باورهای آن در قالب مذهب شیعه به حیات خود ادامه داد.هدف این تحقیق بررسی عناصر هویتساز در هنر ساسانی با رویکردی به نقوش پارچههای آن و مقایسهء عناصر بکار رفته در این پارچهها با نمونههای مصری-قبطی است.براساس یافتهها،نقوش بسیاری از پارچههای ابریشمی در اروپا و آسیای مرکزی با نقش پارچههای دورهء ساسانی مطابقت دارد.به واسطهء تجارت منسوجات ساسانی،این هنر در نقاشیهای آسیای میانه،سفالهای تانگ و ابریشمهای بافته که بعدها در آثار دورهء اسلامی نیز رد پای فراوانی از آن را میتوان یافت،متجلی شده است.
خلاصه ماشینی:
"بررسی نمونههایی از بافتههای مصری و به خصوص قبطی که تقلیدی واضح و آشکار از عناصر تزیینی هنر ساسانی میباشد و بررسی تطبیقی این دو موضوع میتواند نوعی تشابه و هماهنگی را در نقوش تزیینی آنها آشکار نماید.
از طرف مغرب نیز پارچههای ابریشمی ایران بسیار جالبتوجه بوده است چنانکه ژوستینین امپراتور روم به زحمت زیاد توانست برای کارگران بیزانس حق انحصاری یافتن آنها را بدست آورد و همین سبب شد که بسیاری از کارگران سوریه به ایران بازگشتند و پس از آن ژوستین امپراتور دیگر روم توانست از پادشاهان ساسانی این اجازه را حاصل کند که مردم سرزمین سغد تنها برای رومیان پارچه ببافند.
پارچههای مصری با تزئینات و هارمونی رنگهایشان برای مدتزمان طولانی،جاذبه بسیاری در کشورهای غربی داشت و زیبایی پارچههای ساسانی نه تنها صنعتگران قبطی را که سعی در تقلید از آنها را داشتند، تحت تأثیر قرار داد،بلکه هنرمندان بیزانس را که در مرزهای بسیار دور از ایران واقع هستند نیز تحت تأثیر قرار داد (Reberṣ1997) .
edu/image (به تصویر صفحه مراجعه شود) @جدول 8:مقایسه نمونه 01 و 11 و 21(مأخذ:نگارنده) @و)نتیجهگیری برای تعیین هویت هنر ساسانی،ضوابط و معیارهای خاصی وجود دارد که از معنی نمادین نقوش و جنبهء روایتی آنها حاصل میآید.
بررسی نمونههایی از بافتههای مصری و به خصوص قبطی بیانگر تقلیدی واضح و آشکار از عناصر تزئینی هنر ساسانی میباشد و بررسی تطبیقی این دو موضوع نوعی تشابه و هماهنگی را در نقوش تزیینی و ترکیببندی متقارن آنها آشکار مینماید."