چکیده:
مبانی اصولی استراتژی پسماندهای هر کشور را سیاست و برنامهریزی در زمینهء عناصر مختلف مدیریتی همچون فرهنگ و آموزش،سیستیمهای ذخیرهسازی، جمعآوری،حمل و دفع مواد بویژه مواردی همچون تولید کمتر( minimization )و مسألهء همیشه مهم بازیافت از مبدأ تولید را تشکیل میدهد که میبایستی به صورت تکنولوژی مناسب( appropriate technology )باتوجهبه شرایط محیط زیست هرکشور مدنظر قرار گیرد.
در کشور ما ایران علیرغم پیشرفتهای عدیدهای که در سالهای بعد از انقلاب اسلامی بوجود آمده هزینههای بیش از 004 میلیون تومان در روز تنها بهمنظور جمعآوری و حملنقل 05 هزار تن زبالههای شهری و روستایی به مصرف میرسد که 07 درصد آن به صورت کمپوست و 02 درصد آن از طریق صنایع تبدیلی بهخوبی قابل بازیافت است.آنچه مسلم است بااعمال یک استراتژی مناسب،صرفنظر از درآمدهای بازیافت،موجبات صرفهجویی بیش از 05 درصد هزینههای روزانه جمعآوری و حملونقل اینگونه مواد را بهوجود میآورد.حال براساس تجربههای موجود در کشور،عدم هماهنگی ارگانهای مسؤول ،فقدان استراتژی منسجم در مدیریت پسماندها از تولید تا دفع از یکسو و نقصان و یا نبود استانداردهای ویژه جهت تولید کمپوست،بازیافت و پسماندهای خطرناک و مراکز بهداشتی درمانی از سویدیگر ازجمله چالشهایی است که بایستی در استراتژی مدیریت پسماندهای کشور مدنظر قرار گیرد.
بدین لحاظ و در جایگاه مقابله با این نارساییها در این مقاله سعی گردیده است تا باتوجهبه قوانین جاری کشور بهمنظور تهیهء مبانی استراتژی پسماندهای کشور،موارد قوت و ضعف هریکاز عناصر موردنظر در این مدیریت را به انضمام الگوهای پیشنهادی مورد توجه قرار داده مضافا اینکه در ارائه شفاهی این مجموعه با استفادهاز فنون سمعی و بصری( Power point )مواردی از پیشرفتها،دستاوردها و چالشهای موجود در مدیریت پسماندهای کشور را مورد بحث قرار دهد تا درنیتجه،بستر مناسبی جهت تهیهء استراتژی پایدار در مدیریت پسماندهای کشور فراهم گردد.
خلاصه ماشینی:
"اصول و مبانی استراتژی پایدار در مدیریت پسماندهای ایران دکتر قاسم علی عمرانی استاد گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهرانخلاصهء مقاله مبانی اصولی استراتژی پسماندهای هر کشور را سیاست و برنامهریزی در زمینهء عناصر مختلف مدیریتی همچون فرهنگ و آموزش،سیستیمهای ذخیرهسازی، جمعآوری،حمل و دفع مواد بویژه مواردی همچون تولید کمتر( minimization )و مسألهء همیشه مهم بازیافت از مبدأ تولید را تشکیل میدهد که میبایستی به صورت تکنولوژی مناسب( appropriate technology )باتوجهبه شرایط محیط زیست هرکشور مدنظر قرار گیرد.
لذا تهیهء کمپوست مخلوط از زبالههای آلوده نظارت ویژهای را بهخود اختصاص میدهد که لازم است در صدر برنامههای بهداشت و محیط زیست کشور مدنظر قرار گیرد که بخشیاز موارد آن به شرح زیر خلاصه میگردد:(01)1-4-تهیهء ضوابط و استانداردهای ویژه -بررسی نوع و ترکیبات مواد اولیه -انتخاب محل -عدم وجود مواد سمی و خطرناک -رعایت دستورالعمل خاص مصرف کمپوست -توجه به اختصاصات خاک و محصولات مورد نظر در کاربرد کمپوست -توجهبه اختصاصات خاک و محصولات موردنظر در کاربرد کمپوست -کنترل رطوبت نهایی -تعیین حد آستانهء مواد اصلی و فرعی تغذیهء گیاهی در کمپوست نهایی -عدم وجود عوامل بیماریزا -میزان سنگ و سنگریزه و دیگر مواد جامد -محدودیت در مصرف کمپوست -رعایت حد آستانهء فلزات سنگین -میزان نمک -و از همه مهمتر کنترل و نظارت کامل براساس یک برنامهء منظم و منسجم توسط بهداشت و محیط زیست کشور.
بنظر نگارنده در زمینهء کاربرد زبالهسوزها برای زبالههای خانگی شکل شمارهء 6-مراحل مختلف تولید تا دفع مواد زائد خطرناک(11) (به تصویر صفحه مراجعه شود) ایران مواردی وجود دارد که این برنامه را به وضوح زیر سئوال قرار میدهد که از آن جمله رطوبت زیاده برحد زباله- های خانگی در مناطق مختلف کشور بویژه مناطق ساحلی کشور که در نتیجه کاهش ارزش حرارتی،هزینههای بسیار گزافی را دربر خواهد داشت."