چکیده:
در سالهای اخیر علاقه به کار فلسفی با کودکان به این دلیل که کار فلسفی هم مهارتهایی نظیر خواندن و تفکر کودکان را تقویت می کند و هم استقلال فکری آنها را افزایش می دهد، افزایش یافته است. با عنایت به توجه نظامهای آموزشی کشورهای گوناگون به این امر از یک سو و مشکلات نظام آموزشی کشور از سوی دیگر پژوهشگران بر آن شدند تا با روش آزمایشی اثرات کار فلسفی با کودکان را در مدارس ابتدایی شهر اصفهان بررسی نمایند. با توجه به اینکه کار آزمایشی بود، یک دبستان پسرانه در ناحیه 3 اصفهان انتخاب شد و محققان به مدت 8 ماه به اجرای این پژوهش در پایه های دوم تا پنجم دبستان پسرانه پرداختند. آزمودنیهای این پژوهش 102 دانش آموز پایه های دوم تا پنجم دبستان بودند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته 35 سوالی بود که با بهره گیری از مقیاس درجه بندی لیکرت از 1 تا 5 نمره گذاری شده بود و تاثیر این کار روی دانش آموزان را از نظر خودشان می سنجید. روایی پرسشنامه در چند مرحله بررسی و مورد تایید کارشناسان حوزه تعلیم و تربیت قرار گرفت و پایایی آن نیز 0.91 محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از دو روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. برای بررسی نظرات دانش آموزان در زمینه اثربخشی طرح کار فلسفی، از آزمون T تک نمونه ای، خی دو، ضریب همبستگی پیرسون و V کرامر استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که دانش آموزان در زمینه رعایت بیشتر نظم در کلاس، احترام به بزرگترها، روابط صحیح با کودکان، درک و فهم بهتر مطالب درسی، مسوولیت پذیری، حس اعتماد به نفس، عزت نفس و خلاقیت رشد کرده و برنامه کار فلسفی با آنان در زمینه پیشرفت تحصیلی آنان موثر بوده است.
خلاصه ماشینی:
"پرسش اصلی این پژوهش آن بود کهآیا کار فلسفی با کودکان تاثیری بر رفتار دانشآموزان در زمینههای مورد بحث دارد وزمینهساز رشد خلاقیت،درک و فهم و قدرت استدلال دانشآموزان میشود؟ وش تحقیق آزمایش با سایر روشهای پژوهشی،بر اساس اینکه مشاهده در شرایطی طبیعی صورتگرفته است یا در شرایطی که بعدا به منظور اجرای عملیاتی روی یک عامل و نتایج آن مهیاشده است،تفاوت دارد.
جدول 6:نتایج آزمون t تکنمونهای برای زیر مقیاسهای پرسشنامهدانشآموزان (به تصویر صفحه مراجعه شود)چنانکه در جدول 6 دیده میشود رعایت بیشتر نظم(0/001< p و 27/777- t )،دراحترام به بزرگترها(0/001< p و 17/048- t )،در رابطه صحیح میان کودکان(0/001< p و 12/480- t )،در درک و فهم بهتر مطالب(0/001< p و 21/874- t )،در افزایشمسئولیتپذیری(0/001< p و 18/104- t )،در افزایش اعتماد به نفس(0/001< p و10/018- t )،در افزایش عزت نفس(0/001< p و 14/008- t )،و در افزایش خلاقیت(0/001< p و 13/928- t )،تفاوت معنادار میان نظر دانشآموزان دربارۀ اثربخشی کارفلسفی با میانگین ثابت مقیاس(یعنی 3 که نشاندهندۀ نظرات متوسط و نه بالا و نه پاییناست)وجود داشته است.
0/001< p چنانکه در جدول فوق دیده میشود مؤلفههای احترام به بزرگترها(0/05< p و 0/234- r )،درک و فهم بهتر مطالب(0/05< p و 0/422- r )،افزایش مسئولیتپذیری(0/05< p و 0/275- r )،افزایش عزت نفس(0/05< p و 0/441- r )و افزایش خلاقیت(0/05< p و 0/272- r )با توجه به معدل دانشآموزان شرکتکننده در پژوهش و نظراتآنان دارای رابطه مثبت و معنادار بودهاند،اما میان رعایت بیشتر نظم،رابطۀ صحیح میانکودکان و اعتماد به نفس با معدل دانشآموزان رابطۀ معنادار وجود نداشته است."