چکیده:
مقامات حریری و حمیدی،به عنوان دو اثر منثور و ارزشمند،جزو ادبیات داستانی کهن در ادب عربی و ادب فارسی به حساب میآیند.
«گفتوگو»میان شخصیتهای داستانی،یکی از عناصر داستان است که در شناساندن حوادث و شخصیتهای داستان به خوانندگان نقشی مهم بر عهده دارد.
نویسندگان این مقامات به ویژه حریری با تبحر کامل توانستهاند از ظرفیت عنصر«گفتوگو»در داستانهای خود استفاده نمایند.مقایسهی میان شیوههای بهرهبرداری حریری و حمیدی از عنصر«گفتوگو»جنبهای مهم از ارتباط دو ادب فارسی و عربی را روشن میسازد.
در این مقاله،با بررسی و دقت نظر در انواع و شیوههای گفتوگو در مقامات حریری و حمیدی و تطبیق میان آن دو،به برجستگیها و کاستیها موجود در بهره برداری هرکدام از این عنصر اشاره شده است و نتیجهگیری شده که حریری توانسته است از این عنصر برای جذاب نمودن مقامات خود،بهتر بهرهبرداری کند.
خلاصه ماشینی:
"عنصر گفتوگو در داستانهای مقامات موجب شده است تا خواننده با حوادث و شخصیتها
طبیعی است که گفتوگو در این شکل حالت مقاله و توصیف به خود میگیرد.
این در حالی است که در مقامات حریری غیر از گفتوگوی ابو زید با حاضران در مجلس که به
مقامات حمیدی نقشی نداشته است زیرا وجود این عنصر در داستان به هر گونه که باشد تا حدود
خودش را به صورت گفتوگو بیان کند اما در انجام این کار میباید حرفهایی را در دهان شخصیتهایش بگذارد که خود آن شخصیتها در موقعیتهایی که او آنان را در آنها قرار داده است
گونهای که سخنان آهنگین و مسجع را نیز از خود ابو زید میداند و توانایی ادبی حریری را در این زمینه
اما گفتوگوی شخصیتها در مقامات حمیدی آن چنان توصیفی و با اطناب است که خواننده با
این در حالی است که عنصر گفتوگو در مقامات حریری هویت شخصیت،چون:نام،زادگاه،
گفتوگو در مقامات حریری عموما میان شخصیت اصلی آن-یعنی ابو زید سروجی-و دیگر
نوع دیگر گفتوگو میان ابو زید و حارث بن همام صورت میگیرد که در این حالت،حارث در
در مقامات حمیدی،گاه گفتوگو حالت تکگویی را به خود میگیرد که بیشتر به شکل تک گویی نمایشی است و شخصیت اصلی به تنهایی سخن میگوید.
داستان مقامات حریری متعلق به عصر عباسی است بنابراین ویژگیهای شخصیتها باید متعلق به
اما ابو زید ویژگیهای دیگری نیز دارد که ویژهی خود اوست؛او شخصی حساس و زود رنج است به
سخنان آنان قلمداد کرده است اما پذیرش این گفتارها از زبان شخصیتهای فرعی مانند همسر ابو زید و"