چکیده:
درگیریهای قومی در کشور رواندا در سال 1994 میلادی،به کشتار و قتل عام صدها هزار نفر منجر گردید.شورای امنیت سازمان ملل متحد همانند اقدام خود در برابر نسلکشی در یوگسلاوی سابق،با تصویب قطعنامه 955،مورخ 8 نوامبر 1994،براساس فصل هفتم منشور سازمان ملل،دادگاه ویژهای را برای تعقیب،محاکمه و مجازات مرتکبین به کشتار جمعی و دیگر نقضهای فاحش حقوق بشردوستانه بین المللی تأسیس نمود.در این مقاله نمای کلی از ساختار،ارکان،صلاحیتها،آیین دادرسی و گزارشی از فعالیتها و محاکمات دادگاه ارائه شده است.همچنین ابعاد خاصی از دادگاه که دیدگاه حقوق بین المللی حائز اهمیت بیشتری است از قبیل مبنای مشروعیت دادگاه،مزایا و مصونیتهای قضات و کارکنان دادگاه،تعهد کشورها مبنی بر همکاری با دادگاه و عدالت کیفری از جمله حمایت از شاهدان و قربانیان،متهمین و محکومین دادگاه،مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.در این مقاله همچنین در موارد مقتضی مطالعه تطبیقی با دادگاه بین المللی یوگسلاوی سابق و دیوان کیفری بین المللی صورت گرفته است.
In the ethnical conflicts in Rwanda in 1994, hundreds of thousands were massacred. UN Security Council, similar to the Former Yugoslavia genocide case, established an ad hoc tribunal by adopting Resolution No. 955 on 8 November 1994 under Chapter VII of the UN Charter. The main concern of this tribunal has been the prosecution of persons responsible for genocide and other serious violations of international humanitarian law. This paper, in a general view, examines the structure, competences, and the procedure of the Tribunal. Furthermore, specific aspects of the tribunal which are important from viewpoint of international law are examined. They include the legal base of the tribunal, the privileges and immunities of the tribunal, obligations of the states to cooperate with the tribunal, and the criminal justice in regard with witnesses, victims, accused and convicted. The article also, to some extent, will provide a comparative study between this tribunal and the International Tribunal for the Former Yugoslavia
خلاصه ماشینی:
"صلاحیت موضوعی:جرائم مشمول پیگرد در دادگاه رواندا؛ مواد دو،سه و چهار اساسنامه محکمه رواندا مقرر میدارند که جرائم ژنوساید، جنایات علیه بشریت و تجاوز از مقررات ماده 3 مشترک بین معاهدات ژنو و پروتکل الحاقی شمار دو،به این شرح صلاحیت موضوعی محکمه را تشکیل میدهند: نسلکشی(ژنوساید) مادهء 2 اساسنامه تعریف و مصادیق ژنوساید را چنین بیان میکند: «نسلکشی عبارت است از ارتکاب عمدی هریک از اعمال زیر به قصد نابودی کامل یا بخشی از یک ملت،قوم و یا گروههای نژادی یا مذهبی: 1-قتل اعضای گروه؛ 2-وارد ساختن آسیب جدی به سلامت جسمی یا روحی اعضای گروه؛ 3-قرار دادن یک گروه در وضعیت زندگی نامناسبی که منجر به نابودی کامل یا جزئی از آن گروه شود؛ 4-اقداماتی که با نیت ممانعت از تولید نسل در گروه صورت گیرد؛ 5-انتقال اجباری کودکان یک گروه به گروه دیگر.
ماده 9 اساسنامه محکمه رواندا مقرر میدارد: 1-هیچ فردی نباید در خصوص ارتکاب اقدامات نقض فاحش حقوق بشردوستانه طبق اساسنامه حاضر،که قبلا در محکمه بین المللی رواندا محاکمه شده ا ست،دوباره در یک محکمه ملی محاکمه شود؛ 2-اما اگر فردی در یک محکمه ملی در خصوص جرائم مذکور محاکمه شود،در موارد زیر ممکن است مجددا توسط محکمه بین المللی رواندا محاکمه شود: الف-محاکمه او به عنوان جرم عادی در محکمه داخلی انجام گرفته باشد؛ ب-رسیدگیهای محکه ملی بیطرفه و مستقل نبوده باشد و در جهت نجات متهم از مسؤولیت کیفری بین المللی باشد و یا اینکه پرونده با کوشش کافی رسیدگی نشده باشد."