چکیده:
با توجه به دغدغهء نگارنده در بهرهگیری از دانش سکهشناسی برای استفاده در تصحیح متون کهن،وی در بخش اول مقاله مواردی را که متون به سکه و سجع پرداختهاند به چهار شکل ارائه میدهد که عبارتند از:سکه و خطبه به عنوان نشانهء سلطنتی و حکومت مستقل-ضرب سکه برای اعلام تابعیت-اشاره به سجع و نیز به جنس و یا وزن سکه.در بخش بعدی به ده مورد از مفروضاتی که بر واقعیت و یا حقیقت سجع سکه در متون کهن و نیز تجربهء موزهداری نظر دارد،اشاره میکند.
در پایان به مواردی از سجع مهر و طغرا در چندین کتاب نشر یافته میپردازد تا بدین طریق الزام شناخت و استفاده از آنها را برای مصححین یادآور شود.
خلاصه ماشینی:
"سلطنتی و حکومت مستقل-ضرب سکه برای اعلام تابعیت-اشاره به سجع و نیز
2. سجعی که در متن آمده و بر سکه هم یافته شده است.
3. سجعی که در متن آمده و با سجع یافته شده بر سکه تفاوت کمی دارد.
4. سجعی که در متن آمده و با سجع یافته شده بر سکه تفاوت زیادی دارد.
5. سجعی که در متن نیامده و بر سکه یافته شده است.
6. سجعی فرضی که هنوز نه در متن و نه بر سکه یافته نشده است.
سجع سکهء او را اینگونه آورده است:سکه زد بر هت کشور چتر شد چون مهر و ماه
کتاب زبور آل داوود است)متن زیر را آورده که درستتر مینماید: سکه زد بر هفت کشور،چتر زر چون مهر و ماه
با سه دلیل این بیت و سجع سکه را میتوان بصورت زیر تصحیح کرد:سکه زد در جهان بهرغم حسود وارث ملک خسروی محمود
کتاب راهنمای سکههای ضربی(چکشی)ایران بسنجیم: الف:سجع سکهء محمود افغان
از محمود افغان پیش از این 6 سجع شناسانده شده بود:
از اشرف افغان پیش از این 4 سجع شناسانده شده بود:
یکی از سجعهای ذکر شده،شبیه سجع سکههای صفی دوم(شاه سلیمان)است:ز بعد هستی عباس ثانی صفی زد سکهء صاحبقرانی91
از سبک این سجع برمیآید که باید مصرع دوم بیتی با این متن بوده باشد:بزد بر سکهء صاحبقرانی غلام شاه دین،طهماسب ثانی ث:ملک محمود سیستانی:
از ملک محمود سیستانی،ظاهرا پیش از این سکهای شناسانده نشده است.
سجع سکهء او را اینگونه آورده است:سکه زد بر هفت کشور چتر زر چون مهر و ماه "