چکیده:
استاد علی اکبر غفاری حدیثپژوه سختکوشی بود که بیش از پنجاه سال از عمر خود را به تصحیح و تحقیق متون حدیث شیعه سپری کرده و از این رهگذر نقادی کارآزموده در شناسایی حدیث سره از ناسره گردید.ملاکهای نقد حدیث از منظر این استاد فرزانه،به طور عمده از خلال تعلیقههای وی بر احادیث استخراج شده و عبارتند از:ملاکهای نقد متن حدیث شامل:عرض حدیث بر قران کریم،عرض حدیث بر سنت مقطوع،نقد حدیث بر پایه ضروریات مذهب،نقد حدیث براساس سیاق آن،نقد حدیث براساس عقل عرفی و دیگر ملاکهای نقد سند حدیث شامل از جمله:نقد حدیث بر پایه طبقه راویان،نقد سند بر پایه روشهای غیر معمول در بین امامیه و امور دیگری در نقد متن و سند روایات که در این مقاله از نظر خواهد گذشت.
خلاصه ماشینی:
"*ج-در باب هفتم از کتاب«عیون اخبار الرضا(ع)»،در خصوص گفتگوی هارون الرشید با امام کاظم(ع)چنین آمده است:هارون از آن حضرت پرسید:چرا شما ادعا میکنید که وارث پیامبر خدا(ص)هستید درحالیکه در هنگام وفات حضرت رسول(ص) ابو طالب فوت کرده بود،اما عباس عموی دیگر آن حضرت زنده بود و با زنده بودن عمو، عموزادگان ارث نمیبرند؟حضرت در پاسخ این پرسش فرمود:«طبق نظر علی بن ابیطالب با وجود فرزند صلبی-اعم از دختر و پسر-جز پدر و مادر و همسر کسی سهم نمیبرد،و حضرت علی(ع)با وجود فرزند،برای عمو هیج سهمی از ارث قائل نبود و در قرآن نیز چنین مطلبی نیامده است،البته تیم1و عدی2و بنی امیه،از روی رأی و نظر شخصی خود و بدون هیچ دلیل و سنتی از پیامبر خدا(ص)،عمو را پدر حساب کردهاند و از جمله وارثان دانستهاند.
استاد غفاری توسط حدیثی از«الکافی»بخشی از متن را که ساقط شده،ترمیم نموده در تعلیقه خود چنین میفرماید:(فیه سقط و الصواب کما فی الکافی«أما الفأرة و أشباهها فینزح منها سبع دلاء الا أن یتغیر الماء فینزح حتی یطیب-الخ»)یعنی:قسمتی از متن این حدیث حذف شده است و متن کامل چنانکه در کافی روایت گردیده چنین است:اما اگر موش و حیوانات شبیه آن در چاه بیفتد باید هفت دلو از آب چاه کشیده شود مگر آنکه آب چاه تغییر حالت داده باشد که در این صورت به اندازهای که پاکیزه و گوارا گردد از آن کشیده میشود."