چکیده:
از جمله مباحث جدی در حوزه فلسفه دین،وجود ادیان متعدد و دیدگاه کثرتگرایی دینی است.در مقابل پدیده کثرت ادیان،دیدگاههای متفاوتی اتخاذ گردیده است.2 یکی از این دیدگاهها کثرتگرایی دینی است.پژوهش حاضر به انگیزههای گرایش به چنین دیدگاهی پرداخته است.درحالیکه ظاهر ادیان نفی کثرتگرایی بوده و انحصارگرایی را متبادر میکند،باید دید چه عواملی باعث دیدگاه کثرتگرایی دینی گردیده است.این دیدگاه قرائتهای مختلفی دارد،اما آنچه اطلاق چنین واژهای میرساند،صادق بودن ادعاهای ادیان مختلف است و اینکه هر دینی یک مسیر واقعی برای رسیدن به حقیقت است که به نام پلورالیسم صدق،معرفتی و فلسفی خوانده میشود،طبعا چنین قرائتی با نگاه بروندینی همراه است.در این پژوهش مشخص میگردد که علل گرایش به چنین دیدگاهی هیچ کدام مثبت کثرتگرایی صدق نمیباشد؛ گرچه برخی از عوامل مؤید کثرتگرایی اجتماعی،اخلاقی و یا کلامی میباشند.
خلاصه ماشینی:
"به اینکه قبول بازتابهای متفاوت از تجربه انکار واقعیت است تا بتوان به وسیله آن تجربهها را محک زد و صحیح از مستقیم را بازشناخت،و با انکار واقعیت چه جایی برای بحث پیرامون حقانیت ادیان باقی میماند؟ واحد بودن گوهر دین از جمله مسائلی که موجب گرایش به نظریه کثرتگرایی شده است،اینکه دین در تمامی مکاتب یک گوهر و جوهر دارد و مورد قبول و تائید همگان است.
(سروش،62) در اینجا باید اضافه کرد،درست است که ادیان واجد صدقها و حقیقتهایی هستند و افراد سالم و درستی را پرورش دادهاند و به معنویت راهنما میشوند؛ولی سخن در این نیست که امکان یافت شدن حقیقتی در دینهای متعدد نیست،بلکه مدعی این است که تمام آنچه ادیان مختلف میگویند؛حق و صادق است،ولو با یکدیگر تفاوت داشته باشند و علاوه بر اینکه این دلیل چنین مطلبی را ثابت نمیکند.
بنابراین در فرهنگهای مختلف رفتارها متعدد است اما این مسئله با ادعاهای اعتقادی و باوری متضاد که همگی حق و صادق باشند ارتباطی ندارد،البته سخن در خصوص باور هرکس به درستی راهی که میرود نیست بلکه صدق واقعی مورد نظر است.
نتایج مقاله در پژوهش حاضر 21 انگیزه در خصوص گرایش به دیدگاه کثرتگرایی دینی مورد بررسی قرار گرفت از این 21 عامل غیر از 2 عامل یعنی:وجود قرائتهای مختلف از متن دینی و واحد بودن گوهر دین،بقیه عوامل که 01 عامل میباشند همگی جنبههای اجتماعی داشته و عامل اجتماعی به حساب میآیند."