چکیده:
از آنجا که امنیت اقتصادی در سطح کلان ملی چهارچوپ نهادینهای از شرایط متغیرهای کلان اقتصادی، سیاسی،حقوقی و اجتماعی است که اعتماد فعالان اقتصادی در دورن یک نظام ملی را جلب کرده،و با برخورداری از احساس اعتماد به سیاستگذاران،ارتقای رشد اقتصاد ملی را تضمین میکند،شناخت مؤلفههای آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. این مقاله کوشش دارد تا با اتکای به نظریات مختلف پیرامون اقتصادی به عنوان مهمترین بعد امنیت ملی پس از جنگ سرد،مولفهءهای اصلی موجد آن را احصاء،محاسبه و تحلیل نماید.براین مبنا در گام نخست،مؤلفههای امنیت اقتصادی و مؤلفه محیطی فعالیتهای اقتصادی،طبقهبندی گردیدهاند.در گام بعدی اجزای عمده هر مؤلفه بر مبنای مطالعات نظری و تجربی احصاء شده و پس از آن با استفاده از شاخص موریس،هر مؤلفه در قالب شاخصهای قابل تحلیل برای ایران و 104 کشور دیگر جهان در طی دوره زمانی 1980 الی 2002 محاسبه گردید.نهایتا"پس از طبقهبندی نتایج حاصل، شاخصهای محاسبه شده ابتدا در دوره زمانی مذکور،به تفکیک مؤلفههای اقتصادی و مؤلفهها محیطی در ایران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و در مرحله دیگر،ارزیابی تطبیقی هریک از مؤلفههای اقتصادی و مؤلفههای مذکور در ایران نسبت به سایر کشورهای جهان صورت گرفت.سرانجام نیز پیشنهادهای متناسب با نتایج ارائه گردیده است.
خلاصه ماشینی:
"در پاسخ به اینکه چگونه میتوان آنها را کمی نمود و مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؟باید به نتایج بررسیهای کمی به شرح زیر توجه نمود: محاسبه شاخصهای مؤلفه اقتصادی و مؤلفه محیطی مؤثر بر امنیت اقتصادی مطابق روابط(1)و(2)پیشگفته با استفاده از روش شاخص موریس و بیوزن کردن فازی صورت گرفته و نتایج آن در قالب نمودارهای جداگانهای برای ایران و کشورهای مختلف جهان در گروههای مختلف درآمدی و جغرافیایی دستهبندی گردید.
نمودار شماره(4)روند شاخصهای مؤلفه اقتصادی و مؤلفه محیطی اقتصاد ایران (به تصویر صفحه مراجعه شود) عوامل اقتصادی-عوامل محیط اقتصادی نتیجه کلی تحلیل مؤلفههای اصلی تشکیلدهنده شاخص امنیت اقتصادی ایران را میتوان به شرح زیر خلاصه نمود: الف-میزان شاخص بیوزن شده مؤلفه اقتصادی همواره از میزان شاخص بیوزن شده مؤلفه محیطی به مراتب بسیار بیشتر بوده و این امر مؤید آن است که عوامل کلیدی اقتصاد کلان در ایران از وزن بیشتری در شاخص دیده شود.
نمودار شماره(5)مقایسه تطبیقی شاخص مؤلفه محیطی ایران با سایر گروه کشورهای جهان از بعد درآمد (به تصویر صفحه مراجعه شود) در این میان شاید تحتفشار قرار گرفتن اعتبار دولت در تمامی این دوران چه در دوران 8 ساله جنگ تحمیلی و چه در دوران کاهش درآمدهای دولتی ناشی از فشار کاهش قیمت نفت،بیش از دیگر عوامل,بر افت شاخص مؤلفه محیطی از نظر فعالان اقتصادی تأثیرگذار بوده است.
نمودار شماره(7)شاخص مؤلفه اقتصادی ایران در مقایسه با میانگین همین شاخص در بین سایر گروها کشورها برحسب طبقه درآمدی (به تصویر صفحه مراجعه شود) *پشنهاد: الف-پایین بودن شاخص عوامل محیطی امنیت اقتصادی،بر مبنای شاخصهای استاندارد جهان،هشداری برای سیاستگذاران کلان کشور نسبت به تلاش برای ارائه تصویری مطلوب از جمهوری اسلامی به جهانیان،میباشد."