چکیده:
این رفتارها دارای ماهیت ارادی و داوطلبانه هستند که با انگیزههای نوعدوستانه با خصایص ایثارگرانه،خالصانه رخ میدهند و در میان افراد تحصیلکرده و در جاهای توسعهیافتهتر جهتگیری کنشها بیشتر به عامگرایی یعنی با نیت و انگیزه کمک به انسان به صورت کل و نه انسان خاص(هممحل،همآیین و...)گرایش دارد. این مقاله ماهیت کنشهای نوعدوستانه،عوامل مؤثر در بروز این کنشها و همچنین جهت آنها را از دیدگاه نظری و تجربی مورد بررسی قرار میدهد.با الهام از مباحث نظری،استدلال میشود که رفتارهای نوعدوستانه بیش از همهی آنها دارای ماهیت هدفمند هستند و به تبع آن از عوامل متعدد درهمتنیدهی روانی، فردی و اجتماعی تأثیر میپذیرد و تفاوتهایی شناختی، شخصیتی،مادی به همراه محیطهای اجتماعی از قبیل نهادهای اجتماعی،اعتقادات و ارزشها در بروز آنها مؤثر است.با توجه به این مشخصهها،این مقاله،این نوع رفتارها را در قالب کنشهای مدلل مورد تحلیل و تفحص قرار میدهد. از نتایج یافتههای تجربی استنتاج میشود که بر خلاف تصور مرسوم،این کنشها چندان از متأثرهای فردی چون جنس،تأهل، سن نیست.عواملی چون آگاهی و اطمینان از مشکلات مردم و شرایط جامعه،«اعتقاد به موثر بودن کمکها در رفع مشکلات دیگران»و عدم وجود جایگزین دیگر به جز کمک خود پاسخگویان،«باور به عدم توان پوشش نهادهای رسمی حمایتی و خیرخواهانه برای رفع فقر»و«امکان عملی(مادی)پاسخگویان برای کمک»و همچنین«موقعیتهای برانگیزاننده احساسات و عواطف»بیشترین تأثیر را در بروز رفتارهای نوعدوستانه دارد.
خلاصه ماشینی:
"جدول 6-توزیع پاسخگویان بر حسب میزان اعتماد به دیگران و تحلیل روابط آن با کنشهای نوعدوستانه آنان (به تصویر صفحه مراجعه شود) 2-2-7-مشارکت انجمنی و نوعدوستی مشارکت انجمنی به مفهوم مشارکت در مؤسسات و سازمانهای اجتماعی از قبیل عضویت در انجمنها،شوراها،کانونها یا همکاری با ارگانها و نهادهای اجتماعی؛شرکت در مجالس مذهبی مد نظر این پژوهش است.
جدول 2-توزیع پاسخگویان بر حسب جهت رفتارهای نوعدوستانه و منطقه(توسعهیافتگی) (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتیجهگیری ویژگی عام رفتارهای نوعدوستانه از نظر شیوع و رواج آنها در جوامع مختلف ممکن است در ابتدا این باور را مطرح کند که آنها دارای ماهیتی ذاتی، فطری و غریزی و بیولوژیک هستند که ما را به طرف شرایطی هدایت میکنند که در آن شرایط شانس بیشتری برای ادامه حیات اجتماعی وجود خواهد داشت.
با وجود این،خصلت متغیر رفتارهای نوعدوستانه با توجه به درجه،نوع و نحوهی بروز آنها بر حسب افراد،گروهها و جوامع مختلف این ایدهها را تقویت میکند که بیش از همهی آنها دارای ماهیتی ارادی هستند و به تبع آن از عوامل متعدد فردی و اجتماعی تأثیر میپذیرند؛از اینرو،برای تبیین کنشهای نوعدوستانه میبایست انگیزهها و عوامل متعدد و درهمتنیدهی روانی-اجتماعی را مورد بررسی قرار داد.
با الهام از این سنت فکری،این مقاله کنشهای انساندوستانه از نوع کمک به دیگران(نیازمند)با توجه به عوامل و انگیزههای مؤثر در بروز آنها و همچنین جهت آنها مورد بررسی قرار داد که مهمترین نتایج آن در محورهای زیر مورد بحث قرار داد: بر خلاف تصور رایج،تفاوت در ویژگیهای فردی(چون جنس،سن و تأهل) چندان تأثیری را در بروز رفتار نوعدوستانه افراد مورد بررسی نشان نداد."