خلاصه ماشینی:
"در آن کشور دین از سیاست جدا بوده اگر چه اسلام و مسلمانان و سایرادیان مورد احترام میباشد لیکن گرایش جدایی دین از سیاست از پایگاه اجتماعی نسبتا مناسبی در میان قشر روشنفکر تاجیکی برخوردار است و حتی برخی از بازیگران منطقهای به دنبال ایجاد ترکیه دوم در این منطقه از طریق کشور آذربایجان و در دراز مدت در سایر کشورها میباشند و حتی طی دو ماههء اول سال میلادی 8991 رئیس جمهور تاجیکستان در سخنرانیها و انظار عمومی مکررا از ائتلاف مخالف خواسته است که موضع خود را در خصوص موضوع دین و سیاست اعلام نماید و این مسئله مأموریت کمیسیون آشتی ملی در زمینهء اصلاح قانون اساسی را با مشکل مواجه مینماید،لذا هر گونه موضعگیری یا حمایتهای علنی و پنهان ایران در تغییر این روند بویژه فعالیتهای که نشان از تبلیغ مذهبی صرف و عریان که باعث تحریک بازیگران دو سطح داخل و منطقه شود و متهم به تقویت جریانات بنیادگرایی شود خودداری نماید و حتی ممکن است تکمیل جریان صلح و تقویت موضع نهضت اسلامی تاجیکستان در بهدستآوردن سهم بیشتری در معادلهء قدرت را با مشکل مواجه سازد.
در صورت تحقق وضعیت فوقالذکر و قابلیتهای موجود به نظر میرسد اقدام ایران در زمینههای صنایع و خدمات بازرگانی از جمله در صنعت مخابرات،مطالعهء اکتشاف و استخراج معادن و مواد کانی،صنعت نفت و پتروشیمی،راه و ساختمان همچنین حملونقل کالا و در ابعاد فرهنگی در پذیرش و تبادل استاد و دانشجو میتواند بخش عمدهء منافع ایران را در تاجیکستان تأمین نماید و وجود فرصت مناسب در زمینهء ضعف رقبای اصلی ایران در منطقه یعنی روسیه که خود دچار مشکلات پس از دوران فروپاشی است و کره نیز که به علت درگیر شدن در بحران شرق آسیا تا مرز ورشکستگی پیش رفت و همچنین چین که در قالب تعاملات سیاست خارجی ایران و چین همسانیهای فراوان مشاهده میگردد؛تحقق این اهداف را سهلالوصول خواهد نمود."