چکیده:
گروه زیاید از افراد به صورتهای تفریحی،آماتور یا حرفهای به ورزش مفرح کوهنوردی و صعود از ارتفاعات اقدام میکنند.این شیوه فعالیت بدنی تحت شرایط خاص اقلیمی و کاهش فشار سهمی اکسیژن در ارتفاع به پاسخهای هماتولوژیک و قلبی-عروقی ویژه میانجامد.د کشور ما معمولا صعود به ارتفاع از 48 ساعت رخ میدهد.در این پژوهش واکنش عوامل خونی TIBC, MCHC,RDW,Hb,HCT,RBC و ظرفیت عملی کوهنوردارن با دامنه 27 تا 44 سال در ساعت نخست صعود به ارتفاع 4150 متری دماوند با رطوبت 30 درصدی و دمای 30 درجه سانتیگراد ریکاوری در سطح دریا(ارتفاع 76 متر)بررسی گردید.از میان متغیرهای هماتولوژیک RDW و آهن سرم در مرحله صعود افزایش معنیداری بدست آمد(001/0> P )در حالی که آهن سرم در مرحله بازگشت کاهش پیدا کرد(05/0> P )،ظرفیت عملی در ارتفاع کاهش یافته و در مرحله ریکاوری دوباره افزایش یافت. RDW و MCHC با HRR و HRmax ارتفاع ارتباط معنیداری مشاهده گردید. عوامل RDW و آهن سرم در اقامت کوتاهمدت،نشانگرهای حساستری در پاسخ سازگارشونده در محیط مرتفع به شمار میآیند.
خلاصه ماشینی:
"در این پژوهش واکنش عوامل خونی TIBC, MCHC,RDW,Hb,HCT,RBC و ظرفیت عملی کوهنوردارن با دامنه 27 تا 44 سال در ساعت نخست صعود به ارتفاع 4150 متری دماوند با رطوبت 30 درصدی و دمای 30 درجه سانتیگراد ریکاوری در سطح دریا(ارتفاع 76 متر)بررسی گردید.
در این تحقیق تغییرات عوامل منتخب هماتولوژیک و ظرفیت عملی در 24 ساعت نخست صعود به ارتفاع 4150 متری قلهء دماوند و 30 ساعت پس از برگشت از ارتفاع به سطح دریا،در یک گروه کوهنورد آماتور در مسیر پناهگاه آخر جبههء جنوبی دماوند مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج و یافتههای تحقیق 1-با استفاده از آزمون هتکینگ در مجموع متغیرهای خونی سه مرحله آزمایش،تغییرات معناداری مشاهده شد(43/4- Hotelling Value ،09/6- P>0/001ṣf ،اما در بین عوامل منتخب هماتولوژیکی، RDW در مرحلهء صعود به ارتفاع افزایش نشان داد (001/0> P )و آهن سرم نیز در ارتفاع 4150 متر افزایش معنیداری داشت(نمودارهای 1 و 2).
علت عمدهء تغییر RDW در ارتفاع با شرایط هیپوکسی،ممکن است ناشی از ورود رتیکولوسیتها به جریان خون باشد،زیرا علی رغم اقامت 24 ساعت در شرایط هیپوکسی ناشی از ارتفاع 4150 متری،تحریک شتابآور فرایند ارتروپوسیس به علت افزایش سطح اریتروپویتین به چشم میخورد که این امر سبب ورود دیاپدسیس سریعتر رتیکولوسیتها به مویرگهای خونی میشود.
در این مورد در تحقیق حاضر،ظرفیت عملی مرحلهء برگشت نسبت به ارتفاع 4150 متری افزایش معنیدار را نشان داد که ممکن است ناشی از رفع شرایط هیپوکسی باشد.
البته قابل توجه است که اقامتهای طولانی مدت(چند هفته)در ارتفاع میتواند سبب بهبود و سازش ظرفیت عملی افراد بعد از برگشت به سطح دریا شود که علت آن افزایش مقدار هموگلوبین و گلبول قرمز سرچشمه میگیرد(2،17 و 19)."