چکیده:
این تحقیق به دنبال بررسی تأثیر آزادسازی تجاری بر ساختار بازار کار ایران است. تحقیقات بسیار زیادی که در این ارتباط وجود دارد نتایج متفاوتی را ارائه می دهند، اما همه آنها در یک مقوله مشترک هستند و آن اینکه تأثیر آزادسازی تجاری بر اشتغال نیروی کار ماهر و دستمزد این گروه از نیروی کار مثبت است اما بر دستمزد و اشتغال نیروی کار غیر ماهر منفی است و یا اینکه تأثیر بسزایی به نسبت نیروی کار ماهر ندارد.در عین حال اثرات کوتاه مدت و بلند مدت آزادسازی بر اشتغال متفاوت است.به همین منظور در این مقاله با استفاده از مبانی نظرری بازار کار و مطالعات انجام شده در این خصوص، تابع تقاضا برای نیروی کار ماهر و غیر ماهر، به تفکیک بلند مدت و کوتاه مدت، همچنین تفکیک اقتصاد همراه با نفت و بدون نفت برآورد شده است، که در هر کدام از توابع برآورد، به روش ادبیات سری زمانی(روش ARDL ، شاخص درجه باز بودن اقتصاد در توابع تقاضای نیروی کار لحاظ شده است.نتایج نشان میدهد که تابع تقاضای نیروی کار ایران در بلندمدت هیچ گونه تأثیری از آزادسازی تجاری در دوره مورد بررسی(1383-1350)از خود نشان نمیدهد.اما در کوتاه مدت تابع تقاضای نیروی کار، در بیشتر حالتها تأثیر مثبت از درجه باز بودن اقتصاد از خود نشان میدهد و در دوره کئتاه مدت اثر آزادسازی به گونهای است که نقش آن در اشتغال نیروی کار ماهر بیشتر از نیروی کار غیر ماهر است.
همچنین نتایج نشان میدهد که در هر دو مورد نیروی کار ماهر و غیر ماهر اثر درجه باز بودن اقتصاد، در اقتصاد همراه با نفت در کوتاه مدت بیشتر از اقتصاد بدون نفت است.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود)برآورد مدل3 بر اساس تئوریهای اقتصادی تقاضا برای نیروی کار تابعی از دستمزد(W)، سرمایه(k)و تولید(GDP)است، به همین منظور تابع تقاضا برای نیروی کار به ص2ورت زیر تعریف میشود:(1)اما در این تحقیق برای نشان دادن اثر آزادسازی اقتصاد، درجه باز بودن اقتصاد(OPEN)(که به صورت مجموع صادرات و واردات نسبت به تولید ناخالص داخلی تعریف میشود)در تابع تقاضا برای نیروی کار وارد میشود، بنابراین تابع تقاضا برای نیروی کار به صورت زیر تعریف میشود:(2)اما در معادله دوم، متغیر درجه باز بودن اقتصاد شامل صادرات نفت است، و به دلیل اینکه قیمت نفت به متغیرهای متفاوتی در سطح جامعه بین الملل ارتباط دارد، بهتر است که برآورد تابع تقاضای نیروی کار در اقتصاد بدون نفت(GDPN)به صورت زیر برآورد خواهد شد(تعریف متغیرها در جدول(2)آمده است):(3)برای انجام برآورد یک مدل اقتصادسنجی که دادهها به صورت سری زمانی هستند، در صورتی که میتوان از روش برآورد حداکثر مربعات معمولی(PLS)استفاده کرد که اجزای اخلال یا باقیمانده، رگرسیون مذکور با برآورد حداکثر مربعات معمولی دارای ریشه واح 1 نباشد.
در جدول(4)نتایج این مدلها نمایش داده شده است، ستوان اول جدول(4)مدل ECM که دارای ضرایب کوتاهمدت و جمله تصحیح خطا ECM است که برای رابطه کوتاه مدت متغیر اشتغال با دستمزد، سرمایه، تولید ناخالص داخلی و درجه باز بودن اقتصاد را نشان میدهد، همانطوری که ملاحظه میشود در کوتاهمدت نیز ضریب متغیر دستمزد مطابق با مبانی نظری منفی و معنیدار است(039/0)؛اثر متغیر سرمایه نیز مثبت و معنیدار است(25/0)."