چکیده:
پژوهش حاضر با هدف تعیین شیوههای دستیابی پزشکان بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تبریز به منابع اطلاعات دارویی و میزان استفاده آنها از این منابع انجام گرفته است. روش پژوهش پیمایشی – تحلیلی و ابزار آن پرسشنامه است. دادهها از 100 پزشک شاغل در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی تبریز که به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شده بودند، جمعآوری شده و با کمک نرمافزارهای اس.پی.اس.اس. و دی.اس.اس. و آزمونهای آماری کای اسکوئر (X2) و آنوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. براساس یافتههای پژوهش منابع چاپی دارویی (4/89 درصد) بیش از سایر منابع؛ و داروسازان (8/33 درصد)، و روزنامهها (4/33 درصد) کمتر از سایر موارد بهعنوان منابع اطلاعات دارویی مورد استفاده قرار میگیرند. در میان منابع چاپی دارویی، متون درسی با 62 درصد و داروهای ژنریک ایران با 5/51 درصد؛ و در میان منابع الکترونیکی دارویی، مدلاین با 2/35 درصد و مداسکیپ با 5/28 درصد پراستفادهترین منبع بودند. در کل، میزان استفاده از منابع الکترونیکی و اینترنتی کمتر از 30 درصد بود. مقایسه میزان استفاده از منابع در بین سه گروه متخصصان، رزیدنتها، و پزشکان عمومی تفاوت معناداری را نشان نداد. مهمترین علل عدم استفاده پزشکان از منابع اطلاعات دارویی "عدم دسترسی به منابع" (3/58 درصد) و "عدم وقت کافی برای مراجعه به منابع" (50 درصد) بود. 99 درصد پزشکان در امر درمان و تنها 38 درصد بهمنظور پژوهش از منابع اطلاعات دارویی استفاده میکنند. بیشترین اطلاعات مورد نیاز پزشکان عوارض جانبی داروها (2/86 درصد)، دوزهای دارویی (8/82 درصد)، و آگاهی از داروهای جدید (8/80 درصد) بودند. میزان استفاده از مرکز اطلاعات دارویی تبریز توسط پزشکان 4/45 درصد و مهمترین علت عدم استفاده از آن "عدم آشنایی با این مرکز" بود.
خلاصه ماشینی:
"99 درصد پزشکان در امر درمان و تنها 38 درصدبه منظور پژوهش از منابع اطلاعات دارویی استفاده میکنند.
این پژوهشبرآن است تا شیوههای دستیابی پزشکانبه اطلاعات دارویی و نیز میزان استفادۀ آنهااز منابع اطلاعات دارویی در بیمارستانهایوابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبزیز راموردبررسی قرار دهد.
بررسی علل عدم استفادۀ پزشکان از منابعاطلاعات دارویی نشان میدهد که 58/3درصد آنها«عدم دسترسی به منابع»و نیمیاز آنها نیز«عدم وقت کافی برای مراجعه بهمنابع»را ذکر کردهاند.
به منظور آزمون فرضیۀ پژوهش در حالتکلی و در بین سه گروه،میزان استفادۀ پزشکاناز منابع اطلاعات دارویی از 1(بسیار کم)تا 5(بسیار زیاد)امتیازبندی شده و کل امتیاز و امتیازکسب شدۀ هر گروه برای هر منبع اطلاعاتیمحاسبه و در جدول 1 جمعآوری شد.
توزیع فراوانی میزان امتیاز استفاده از منابع اطلاعات دارویی توسط پزشکان مورد مطالعه برحسب درجۀ علمی (به تصویر صفحه مراجعه شود) درسی»با 62 درصد(میانگین 2/48)وداروهای ژنریک ایران با 51/5 درصد(میانگین 2/06)پراستفادهترین منابع کسباطلاعات دارویی هستند.
متون درسی بهمنظور افزایش اطلاعات دارویی با 37/6درصد و داروهای ژنریک ایران در هنگام نیازضروری(57/4 درصد)و نیز برای استفاده درهر دو مورد(13/8 درصد)بیش از سایر منابعمورد استفادۀ پزشکان قرار میگیرند.
توزیع درصد استفاده از منابع چاپی دارویی توسط پزشکان مورد مطالعه در بین منابع الکترونیکی دارویی نیز مدلاینبا 35/2 درصد(میانگین 1/41)و مداسکیپ13با 28/5 درصد(میانگین 1/14)بیش از دیگرمنابع برای دستیابی به اطلاعات داروییمورد استفاده قرار میگیرند.
توزیع میانگین اطلاعات دارویی موردنیاز پزشکان مورد مطالعه در آموزش برحسب درجۀ علمی (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 6.
پزشکان مورد مطالعۀ رنی وهمکارانش اعلام کرده بودند که بهندرتاز مرکز اطلاعات دارویی استفاده میکنندکه یافتههای این پژوهش را تأیید نمیکند(17:63-79).
CJE,pmakreoB secruos noitamrofni gurd fo esu ehT" -atad a fo tnempoleved:snaicisyhp yb ,deM icS coS."