چکیده:
ایلات و عشایر از نیروهای سیاسی-اجتماعی مؤثر در تاریخ ایران بودهاند و بسیاری از سلسلههای حکومتی ایران،خاستگاه ایلاتی داشتهاند و ساختار نیروهای نظامی نیز عمدتا عشایری بود.با این حال،جابجائی و کوچ در اجباری ایلات نیز از مسائل تاریخ ایران بویژه از صفویه به این سو بوده است.
در این نوشتار،به روند و چگونگی،اهداف،علل و انگیزههای سیاسی-نظامی کوچ و اسکان اجباری تیرههای مختلف عشایر ایران در دورههای صفویه،افشاریه،زندیه،قاجار و پهلوی پرداخته شده است.شاه عباس اول، به منظور ممانعت از برخی شورشها،موقعیت نظامی کشور در مقابل ازبکها و ترکمنها در مرزهای شمال شرقی،به کوچ و اسکان طوایفی از عشایر پرداخت؛اما در دورهء جانشینان وی،چنین وسعت عملی در میان نبود.
نادرشاه به قصد تقویت منابع انسانی خراسان،دفاع از سر حدات و برقراری پادگان نظامی و ممانعت از طغیان برخی طوایف،بهطور چشمگیری به کوچ و اسکان ایلات پرداخت.در دورهء قاجاریه،جابجائی طوایف بیشتر در اثنای جنگهای ایران و روس و در مقاطع دیگر نیز در سطح محدود انجام گرفت،و بالأخره در دورهء پهلوی، در راستای سیاست مهار و محدود کنندهء ایلات،برخی طوایف نیز جابجا شدند.
خلاصه ماشینی:
"ایلات و عشایر از نیروهای سیاسی-اجتماعی مؤثر در تاریخ ایران بودهاند و بسیاری از سلسلههای حکومتی
ایران،خاستگاه ایلاتی داشتهاند و ساختار نیروهای نظامی نیز عمدتا عشایری بود.
در اجباری ایلات نیز از مسائل تاریخ ایران بویژه از صفویه به این سو بوده است.
در این نوشتار،به روند و چگونگی،اهداف،علل و انگیزههای سیاسی-نظامی کوچ و اسکان اجباری تیرههای
مختلف عشایر ایران در دورههای صفویه،افشاریه،زندیه،قاجار و پهلوی پرداخته شده است.
در اثنای جنگهای ایران و روس و در مقاطع دیگر نیز در سطح محدود انجام گرفت،و بالأخره در دورهء پهلوی،
بوده است که بویژه از دورهء شاه عباس اول(996-
ایلات و عشایر ایران در عرصههای سیاسی-نظامی
سیاسی-نظامی ایلات و عشایر مغفول نبوده است.
عباس اول در قبال این قضایا نیز مستتر است.
و دیگر ایلات متفرقه و طوایف اشاره کرده است.
در اقدامات نظامی قرار داده بود و این نیروها،در
ایلات و عشایر نیز متفاوت از دورههای قبل بود.
5-بهرهگیری قاجاران از کوچ و اسکان عشایرالف-اهمیت و کارکرد نظامی ایلات
در دورهء قاجاریه نیز کوچ و اسکان برخی طوایف
امنیتی-نظامی بوده است که در جای خود به آن
کارکرد نظامی ایلات و عشایر در دورهء قاجاریه بشود.
البته گرایشهای طوایف مزبور نیز در ایفای نقش آنها
برخی طوایف ایلات به سرحدات نیز اقدام میشده
برخی از ایلات صادر گردیده است که در آنها به
کوچ و اسکان عشایر در دورهء پهلویالف-سیاستهای عشایری
کوچ نشینان،اولین بار بود که انجام میشد و این امر
طوایف ایلات و عشایر مطرح بود.
طوایف عشایر با دولت محمد علی شاه و مستبدان،
جنگ جهانی اول نیز برخی تیرههای عشایر غرب،"