خلاصه ماشینی:
"این نویسندگان- همانطور که از نامهای ایشان پیداست بیشتر ایرانی بودهاند و طبق اصول عقاید اشراقی"دوام فیض الهی"(کاوه شماره 41-42:مقالهی قضا و قدر)همواره قانونگذار زنده بنام"امام زمان"و بگفتهی کیسانیان"خواجهی زروان"4در میان خود میداشتند،و بنابرین بتدریخ قوانین مورد نیاز جامعه را وضع کرده و یا از ملل متمدنتر گرفته بامضای قانونگذاران زنده و رسمی خویش میرسانیدند.
قانون دیت:گفتم که کتب اصول شیعی در آن روزگار منابع نسبة پرمایهای از مواد قانونی برای مجازاتهای مالی میباشد که مورد نیاز جامعهی آنروز بوده است،در صورتی که کتب؟معاصر آنها بیشتر تکیه خود را روی کیفرهای بدنی(قصاص)نهاده بودند.
مثلا علاء الدین سمرقندی در سدهی(6 هـ 12 م)کمی دربارهی"دیت"بحث نموده است،لیکن او نیز در تعیین مقدار مجازات مال بجای مبلغ نقد،مقدارهای جنسی چون شتر و گوسفند را میزان قرار داده است،در صورتی که کتب اصول شیعه سه قرن پیش از ان مبلغ به پول نقد رایج(درهم و دینار) تعیین شده است6.
نسخههای کهن این قانون نامه:از متن قانون نامه که جزو اصلهای چهارصدگانه شیعی بشمار میرود نسخهی کهن و مستقل در دست نیست،لیکن عین آن را ابن بابویه(م 381 هـ 991 م)در کتاب"من- لا یحضر"چ تهران 1390-1971 م ج 54-66 بطور کامل و یکجا آورده است و کلین(م 329 ه 940 م)در کتاب"کافی"چ تهران 1391 1971 1 ج 7 ص 324 تا 338 و نیز شیخ طوسی(م 460 ه 1068 م)در کتاب"تهذیب"ج 10 بطور پراکنده گنجانیدهاند.
بنابراین،متن این قانون نامه در خاندان ابجر پشت به پشت روایت شده و بامضای چند امام وقت- شیعه رسیده،و در میان قوانین شیعی برسمیت شناخته شده و سپس سنیان دویست سال بعد برخی مواد آنرا بدرون فقه سنی وارد ساختهاند."