چکیده:
پژوهش به عنوان حلقهء اول زنجیرهء تولید فناوری،نقش اصلی را در بهرهگیری از فناوری زیستی ایفا میکند.فناوری زیستی در جهان به سرعت روبه پیشرفت است و یم آن میرود سستی در این زمینه موجب گرفتاریهای جدی اقتصادی-اجتماعی در آینده نهچندان دور شود.بررسیها نشان میدهد علیرغم آنکه پژوهش در فناوری زیستی از کمبود نیروی انسانی،بودجه،امکانات و فقدان زیرساختارهای لازم رنج میبرد،با این وجود در کشور فعال بوده و عملکرد علمی و تولیدی قابل توجهی داشته است. در این مقاله،پس از ارزیابی وضعیت تشکیلاتی،بودجهای و عمکلردی بخش پژوهش فناوری زیستی،مروری بر سیاستگذاریها در این زمینه صورت گرفته است.در انتها،به عنوان جمعبندی،راهکارهایی برای تقویت توان موجود و گسترش بهرهمندی از فناوری زیستی در برنامههای توسعه کشور ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"تحلیلی بر وضعیت پژوهشی فناوری زیستی در کشور: ارزیابی وضع موجود،سیاستها و راهکارها محمد علی ملبوبی* استادیار حمید رضا عبدی عضوگروه بیوتکنولوژی شبکه تحلیلگران تکنولوژی ایران چکیده پژوهش به عنوان حلقهء اول زنجیرهء تولید فناوری،نقش اصلی را در بهرهگیری از فناوری زیستی ایفا میکند.
در ایران،سنگبنای اولین مؤسسه تخصصی برای پژوهش در این رشته(مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و فناوری زیستی)در سال 1371 گذارده شد،گرچه این مرکز نیز تا حدود 10 سال بعد در حال راهاندازی و نیمه فعال بود.
اگرچه این آمار کمی قدیمی بوده و نیاز به بازنگری دارند،لکن حتی با دوبرابر کردن ارقام مندرج در جدول(3)(برای جبران افزایشها در چهار سال بعد از تهیه آن گزارش)،باز هم یکی از دلایل اصلی عدم پیشرفت کشور در بهرهگیری از فناوری زیستی روشن میگردد.
از این جهت برای بررسی روند سرمایهگذاری در پژوهش فناوری زیستی،از آخرین آمار مربوط به چند مرکز پژوهشی که ارتباط مستقیم با فناوری زیستی دارند،استفاده شده است.
با توجه به رشد ناچیز بودجه 5/1 درصدی از سال 1381 تا 1382(البته اگر همه آنها تخصیص یابد)،بدون شک جهشی بر روند تحقیقات و بالطبع صنعت فناوری زیستی در کشور رخ نخواهد داد،به ویژه اگر میزان این بودجه با اعتبارات سایر کشورها در خصوص فناوری زیستی مقایسه شود.
جدول 7-اعتبارات پژوهشی بخش تحقیق وتوسعه و مقایسه آن با تعداد مقاله منتشر شده توسط اساتید ایرانی در سطحبین المللی(نقل از منابع 14،9) (به تصویر صفحه مراجعه شود) در کشور از حیث سهم تولید علمی،علیرغم جوان و نوپا بودن،در رتبه هشتم و بالاتر از رشتههایی چون مهندسی کامپیوتر،نساجی،برق،ساختمان،نفت،مهندسی پزشکی، هستهای و هوافضا قرار گرفته است که نشاندهنده فعالیت نسبی محققین فناوری زیستی در این خصوص است."