چکیده:
در تحولات چند دههء اخیر،بویژه در کشورهایی که توانستهاند از نظر علوم در زمرهء کشورهای توسعه یافته محسوب شوند و یا در مرحله انتقال قرار گیرند،توجه ویژه به تولید علم و بهرهبرداری از آن مورد تاکید بوده است. به منظور ارائه تصویری جامع و تاکید هرچه بیشتر براهمیت این موضوع،فصلنامهء رهیافت در این شماره یک گفتگوی علمی تحت عنموان«تولید علم»با حضور اساتید،صاحبنظران و پیشکشسوتان تولید و ترویج علم ترتیب داده است که بهطور اجمال به درج این گفتوشنودها میپردازد امید است مورد توجه محققان و علاقمندان قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"هستند و خود از نزدنیک بارها شاهد این کاستیها بودهام که چگونه شخصی در مقام رئیس یک دانشگاه از ادای دو جملهء سادهء انگلیسی عانجز بود و از من میخواست برایش ترجمه کنم و متفکر خارجی با چه شگفتی و حقارتی به او مینگریست!طبق چه معیاری این افراد به این منصبها دست مییابند و برخی نیز گویی به نحوم مادام العمری ابقا میشوند؟استادان بیچارهای که باید با اینها و زیر نظر این کسان کار کنند چه رنجی میبرند و چه ریاضت شاقی را متحمل میشوند؟آیا نباید در رأس مراکز عملی،پژوهشی و آموزشی و دانشگاهی کشور عالمترین افراد قرار گیرند که«علم»را با همهء وجودشان دانسته باشند نه اینکه با دانشمندان این دیار رفتار صرفا اداری داشته و ایشان را همچون کارمندان دونپایه و زیردست تلقی کنند!دوستان با صراحت و دردمندانه میگویم تا این وضعیت اصلاح نشود نمیتوان کمترین امیدی به توسعهء علمی کشور داشت و سهم ما از تولید علم همان آمار خجالتآوری است که اکنون هست.
بنده نمیخواهم ناسپاسی کنم و همین اندک شمار دانشمندان ایرانی که در داخل و خارج کشور داریم موجب فخر و مباهات ما هستند و باید حرمت آنها را نگاه داریم و ابزار کارشان را یعنی فضای امن و آزاد و کتابخانه و آزمایشگاه و زندگی راحت و بیدغدغه و جنجال و دیگر شرایط مطلوب را برایشان فراهم کنیم،اما سخن من در مورد کاستیهای نظام آموزش دانشگاهی و فقدان روحیهء علمی در دانشمندان و تحصیلکردههای این دیار است که البته قابل تعمیم به همه نیست،ولی متأسفانه روبه افزایش است و از میان عوامل موثر اقتصادی،اجتماعی،سیاسی که قطعا در ایجاد این وضع و روحیه دخیل هستند،من تنها به یک عامل که خود دانشمندان هستند اشاره کردم که برخی از آنان به مقتضیات حرفهء خود توجه ندارند و به تعبیر جامعهشناسان علم و روانشناسان به «خودسازی حرفهای»و منش عالمانه و رفتار و زندگی علمی و شرایط آن بیتوجهند."