چکیده:
کتاب آراء اهل المدینة الفاضلة نخستین بار در سال 1307 هـ.ق1890/ م.در لیدن از سوی فریدریش دیترسی منتشر شد و بعدها متن تازی آن بارها در بیروت و قاهره انتشار یافت.ترجمه حاضر از روی چاپ بیروتهء1980 م)صورت پذیرفته است.این چاپ با مقدمهای به قلم نصری نادر منتشر شده است.وی مقدمه خود را در دو بخش ارائه کرده است. بخش نخست پیرامون زندگی و آثار فارابی و نیز فلسفه فارابی است و بخش دوم به مقدمهای تحلیلی بر کتاب آراء اهل المدینة الفاضلة اختصاص یافته است.در این ترجمه بخش زندگی و آثار از این مقدمه حذش شده(صص 1-6)و از فلسفه فیضیه فارابی تا پایان مقدمه(صص 6-20)بهطور کامل ترجمه شده است.
خلاصه ماشینی:
"کتاب ماه فسلفه فلسفه فیضیه فارابی نهضت ترجمهای که در سدهء سوم هجری،به ویژه در دوران خلافت مأمون عباسی آغاز شد،متفکران مسلمان را از وجوه گوناگون اندیشهء یونانی آگاه کرد،و آنان را خصوصا از منطق استوار ارسطو و نیز از دانشها و معارفی که یونانیان به آنها رسیده بودند،شگفتزده نمود،و در همین راستا بود که اندیشهمند مسلمان دریافت که عقل بشری میتواند حقیقت را ادراک کند،و از آنجا که عقل راهنما و راهبر به سوی حق است پس ناگزیر باید از سرچشمهای الهی جوشیده باشد.
اما این فلسفهء فیضیه با مشکل بزرگ دیگری نیز روبروست و آن این است که چگونه از موجود یگانهء بسیط موجودات متعدد و متکثر فایض میشوند؟بدون تردید این مشکل به بزرگی مشکل آفرینش از نیستی نیست و در واقع اگر بگوئیم که از موجود یگانهء قدیم و بسیط-از ازل-تنها موجود بسیطی که همان عقل است،مشکل برطرف خواهد شد،و از آنجا که این عقل از موجود اول پدیده آمده حادث است،یعنی تابع اوست.
فارابی میگوید:عقل فعال همواره و با استمرار حقایق،بر عالم پرتو میافکند،و نفوس دارای مخیلهء صاف و پاک این حقایق را دریافت میکنند و از آنها به زبان بشری تعبیر مینمایند و این موجب میگردد که این حقایق در ذات خود از این محدودهء مادی محسوس،یعنی زبانی که برای بازگویی آن حقایق به کار گرفته میشود،برتر است،و فیلسوف در این میان میتواند به تنهایی به کمک منطق و تأمل عقلی تا سرچشمهء این حقایق،یعنی عقل فعال،بالا رود و آن را به گونهای آشکار و روشن ادراک نماید."