چکیده:
در واپسین ماههای زندگی پیامبر اسلام(ص)، یا اندکی پس از درگذشت آن حضرت، رهبر
قبیله حنیفه-مسلمة بن حبیب معروف به مسیلمه-در یمامه شرق عربستان، ادعای پیامبری
نمود و بنو حنیفه به رهبری وی بزرگترین شورش در برابر دولت اسلامی مدینه را به راه
انداختند.بی تردید یکی از انگیزههای اصلی این ادعا و شورش، انگیزه اقتصادی بوده
است.بررسی و شناخت ویژگیهای طبیعی و جایگاه اقتصادی یمامه، ارتباط بازرگانی آن با
ایران ساسانی و تجارت خلیج فارس از یک سو، مکه و شام از دیگر سوی، روابط سیاسی بکر
بن وائل با ایران و سرانجام تأثیر ظهور اسلام در این جایگاهها و روابط، به روشن شدن
برخی انگیزههای اصلی شورش یاری میرساند.
خلاصه ماشینی:
"چکیدهدر واپسین ماههای زندگی پیامبر اسلام(ص)، یا اندکی پس از درگذشت آن حضرت، رهبر قبیله حنیفه-مسلمة بن حبیب معروف به مسیلمه-در یمامه شرق عربستان، ادعای پیامبری نمود و بنو حنیفه به رهبری وی بزرگترین شورش در برابر دولت اسلامی مدینه را به راه انداختند.
بررسی و شناخت ویژگیهای طبیعی و جایگاه اقتصادی یمامه، ارتباط بازرگانی آن با ایران ساسانی و تجارت خلیج فارس از یک سو، مکه و شام از دیگر سوی، روابط سیاسی بکر بن وائل با ایران و سرانجام تأثیر ظهور اسلام در این جایگاهها و روابط، به روشن شدن برخی انگیزههای اصلی شورش یاری میرساند.
توضیح آنکه، یمامه پیش از اسلام، از طبیعتی غنی و جایگاه بازرگانی نیرومند برخوردار بود و بنو حنیفه در رفاه میزیستند.
ولی ظهور اسلام، تغییراتی را در نظام بازرگانی عربستان و شبکه راههای آن پدید آورد و این تغییرات بر موقعیت جغرافیایی-اقتصادی یمامه تأثیر منفی نهاد.
آسیب دیدن جایگاه یمامهیمامه از جایگاه جغرافیایی سیاسی و اقتصادی نیرومندی برخوردار بود، ولی ظهور اسلام بر موقعیت استراتژیک یمامه و اقتصاد نیرومند بنو حنیفه بسیار آسیب رساند.
مکه، پیش از فتح آن به دست مسلمانان، بازار اصلی فرآوردههای کشاورزی یمامه بود و بنو حنیفه یکی از فراهم گنندگان غلات آن شهر به شمار میرفت(20/ج 7، ص 38).
نتیجهبر پایه آنچه گذشت آسیب دیدن جایگاه جغرافیایی-سیاسی و اقتصادی یمامه، در شورش بنو حنیفه در جنگهای رده، تأثیر داشت:پیش از اسلام، یمامه از شکوفایی بازرگانی، کشاورزی و جایگاه نیرومند ارتباطی برخوردار گردید و توان برپایی دولت را یافت.
25-یعقوبی، ابن واضح، تاریخ الیعقوبی، ج 2، دار صادر، بیروت، بیتا."