چکیده:
هدف این مقاله بررسی ساخت قدرت در خانوادههای ساکن شهر شیراز و عوامل مؤثر بر
آن است.تحقیق به روش پیمایشی انجام شده و دادهها از یک نمونه 300 نفری از زنان
متأهل ساکن شهر شیراز در زمستان 1374 گردآوری شده است.در این تحقیق ساخت قدرت در خانواده با دو مفهوم«الگوی تقسیم کار»و «الگوی
تصمیمگیری»قدرت زن و شوهر در خانواده اندازهگیری شد.واکاوی دادهها با بهکارگیری فن رگرسیون چندمتغیره انجام شد.الگوی تصمیمگیری
در خانواده بیشتر تحت تأثیر تحصیلات شوهر، منزلت شغلی شوهر، و محل تولد زن
بود.الگوی تقسیم کار در خانواده بهطور عمده تحت تأثیر میزان تحصیل زن، وضعیت
اشتغال زن و سن شوهر بود.در نتیجه متغیرهای
مهمی که در شکلدهی ساخت قدرت در خانوادههای شیرازی مؤثر بودند، به این شرح
شناسایی شدند:تحصیلات، شغل، محل تولد زن و سن شوهر.
خلاصه ماشینی:
"متغیر ذکرشده در ارتباط با شاخص تقسیم کار در مرتبه سوم قرار میگیرد و دارای ضریب همبستگی بالاتری است(478/0- r و 001/0- p )، بدین ترتیب اشتغال زن با هر دو شاخص رابطهای معنیدار را در سطح 99 درصد نشان میدهد.
همچنان که قبلا اشاره شد فاکس براساس تحقیقی که در شهر آنکارای ترکیه انجام داده است اینگونه نتیجهگیری میکند که چنانچه خاستگاه زن و و شوهر بهگونهای باشد که باعث افزایش تماس آنها با افکار تازه گردد، بهعنوان مثال از طریق تحصیلات، زندگی در مراکز شهری و اشتغال در مشاغل غیرکشاورزی، میتواند قدرت مطلق شوهران را کاهش داده و توانایی زنان را برای مشارکت در تصمیمگیریها افزایش دهد.
همچنانکه پیشتر اشاره شد، تحصیلات علاوهبر اینکه میتواند بهعنوان عاملی مهم در تغییر نگرش و افزایش خودآگاهی افراد عمل نماید، در مورد زنان متغیر تحصیلات و همچنین اشتغال میتواند یک پایگاه اجتماعی خاص و همچنین منبعی از قدرت را در اختیار آنان قرار دهد که این پایگاه اجتماعی ویژه و این منبع قدرت در جای خود قادر است روابط قدرت در خانواده را متأثر نموده و بهویژه شیوه سنتی تقسیم کار در خانه را دگرگون نماید.
نگاهی به دادههای مندرج در جدول شماره 4 نشان میدهد، متغیرهای تحصیلات و منزلت شغلی شوهر(جدول شماره 3)که در ارتباط با نحوه تصمیمگیری دارای قدرت پیشبینی بالایی بودند، در رابطه با شاخص تقسیم کار جای خود را به(به تصویر صفحه مراجعه شود)متغیرهای دیگری دادهاند.
بدین ترتیب و با استفاده از این روش، در ارتباط با شاخص اول یعنی الگوی تصمیمگیری سه متغیر تحصیلات شوهر، و منزلت شغلی شوهر و محل تولد زن که بالاترین ضریب همبستگی را در مرحله تحلیل دومتغیره نشان داده بودند، وارد معادله گردیدند."