چکیده:
در سالهای پس از انقلاب اسلامی 1357 گسترش دورههای تکمیلی بهمنظور کامل کردن
چرخه آموزش عالی در کشور به یکی از بحثانگیزترین مسائل آموزش عالی کشور مبدل
شد.این امر هم از لحاظ تأمین کادر آموزشی و پژوهشی دانشگاهها و مراکز پژوهشی-که از
یکطرف با خروج خواسته و ناخاسته بخشی از هیأت علمی با تجربه خود و از طرف دیگر با
رشد انفجاری جمعیت دانشجویی در مقاطع کارشناسی و پایینتر مواجه بودند-و هم
بهمنظور تأمین نیروی متخصص سازمانهای حکومتی، صنعتی و کشاورزی، بسیار با اهمیت
است.طی دو برنامه پنجساله اول و دوم که از سال 1368 آغاز شد، اولویت ویژهای به
گسترش دورههای تکمیلی با توجه به آمار و ارقام موجود، اهداف کمی گسترش دورههای
تکمیلی با توجه به دو هدف عمده کمی و کیفی داده شد.در این تحقیق از یکطرف با توجه
به آمار و ارقام موجود، اهداف کمی گسترش آموزش عالی مورد سنجش واقع میشود و از طرف
دیگر از طریق دادههای کسب شده از مصاحبه با صد تن از اعضای هیأت علمی دورههای
دکتری در رشتههای علوم انسانی، نحوه تحقق اهداف کیفی این برنامهها نیز مورد بررسی
و کندوکاو قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
"بیان مسألهدایر کردن دورههای دکتری در کشور ما همواره یکی از اهداف نظام آموزش عالی بوده و بهعنوان شاخصی علمی و تکمیلکننده چرخه تحصیلات در داخل (به تصویر صفحه مراجعه شود)(به تصویر صفحه مراجعه شود)ارزیابی میزان توفیق برنامههای اول و دوم توسعه در تغییر هرم دانشجویی نشاندهنده آن است که هرچند در پایان برنامه دوم از لحاظ رشد مطلق، تعداد دانشجویان دورههای تکمیلی افزایش داشته است، لیکن این افزایش به میزانی نبوده که بتواند تغییر اساسی در نسبت دانشجویان تکمیلی در مقایسه با مقاطع پایینتر فراهم آورد و معنای آن این است که بخش عمده توان هیأت علمی کارکنان درگیر آموزش حجم عظیم دانشجو در مقطع کارشناسی است(نمودار 1)(6/ص 5).
دیدگاههای متفاوتی در زمینه کیفیت در آموزش عالی، شاخصهای اساسی آن و نحوه ارزیابی و حتی ویژگی و مشخصات (به تصویر صفحه مراجعه شود)الف:آیا نسبت دانشجو به استاد به میزانی هست که امکان آموزش و پژوهش با کیفیت مطلوب را فراهم کند؟ب:میزان دسترسی استادان به اطلاعات جدید در رشته تخصصی آنها پاسخگوی نیازهای موجود دورههای دکتری میباشد؟ج:حجم کاری آنان در زمینههای مختلف امکان انجام وظایف آنان در هدایت دانشجویان دکتری را فراهم میسازد؟د:آیا پایاننامههای تحصیلی دانشجویان ویژگیهای پیشبینیشده در برنامههای آموزشی را دارند؟ه-:مهمترین عوامل بازدارنده در تحقق اهداف کیفی دورههای دکتری چیست؟فرضیههای تحقیق1-بین حجم کاری(ساعات تدریس در مقطع و مراکز مختلف و)اعضای هیأت علمی و عدم تحقق اهداف کیفی ارتباط وجود دارد."