خلاصه ماشینی:
"در زمان ساسانیان هفت خانوادهء درجهء اول وجود داشت که رؤسای آنها را وسپهران مینامیدند و خاندان شاهنشاهی ساسانی یکی از آنجمله بود1 وزیر اعظم را بزرگفرمذار میگفتند و ظاهرا همین عنوان بعدها بزرگمهر و بوذرجمهر شده است.
تا قبل از سلطنت انوشیروان سراسر ایران بممالک کوچک و ولایاتی تقسیم شده بود که هریک را حکمرانی اداره میکرد-حکامی را که از خاندان سلاطین اشکانی یا ساسانی بودند شاه میخواندند2و بحکام ممالک سرحدی «مرزبان»میگفتند.
تا زمان انوشیروان نجبای درجهء دوم که بیشتر دستههای سپاه از آنان تشکیل مییافت بدون حقوق خدمت میکردند و سلاح و اسب را نیز خود فراهم میکردند.
مانی در سال 512 یا 612 میلادی در یکی از دهکدههای نزدیک«بابل»تولد یافت در ایام کودکی بتحصیل علوم و حکمت قدیم مشغول بود و چون بسن رشد رسید در ادیان زردشتی و عیسوی و سایر مذاهب زمان خویش مطالعه و در بیست و چهار سالگی ادعای پیغمبری کرد و مقارن جلوس شاپور اول مذهب خود را فاش ساخت.
نویسندگان قرون اول اسلامی بسیاری از کتب ساسانی را که از پهلوی بعربی ترجمه شده بوده است ذکر کردهاند ولی افسوس که امروز از آنها اثری باقی نیست.
مهمترین کتبی که از دوران ساسانیان باقیست یکی«کلیله و دمنه»است که در زمان انوشیروان توسط برزویهء طبیب(در نتیجهء تحقیقات تاریخی بعضی برآنند که برزویه،همان برزگمهر بوده است)از هندوستان به ایران آورده شد و بزبان پهلوی درآمد و در قرن دوم هجری«عبد الله بن مقفع»ایرانی آنرا بعربی برگرداند و بعد از او بفارسی ترجمه شد."