چکیده:
این مقاله به تبیین جایگاه برنامههای مردمگرایانه و شهروند مدار در برنامهریزی و مدیریت توسعهی شهری کنونی کشور میپردازد و این نکته را شرح میدهد که در دنیای امروز،باتوجه به موج عظیم جهانی شدن که چالشهای آن بر تارک شهر مینشیند و نیز معضلات عظیم و پیچیدهای که شهر ها با آن درگیر هستند،نظام برنامهریزی و مدیریت شهرهای ما چارهای جز پذیرش ایدههای دموکراتیک و مردمگرایانه،و ایجاد سازوکار مناسب و بسترسازی برای آن ندارد.به این موضوع از چند دهه پیش در بسیاری از کشورهای پبشرفته توجه شده است،ولی در کشور ما هنوز برنامهریزی و مدیریت شهری فن سالار،آمرانه و بوروکراتیک اصرار میشود.در این نوع برنامهریزی،بحث دربارهی مشارکت شهروندان فقط در حد صوری است و الزامات قانونی،اجتماعی و فرهنگی آن نادیده گرفته میشود. به علاوه،با این مسئله بهطور عمقی برخورد نمیشود.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود)برنامهریزی مردمگرایانه و شهروند مدار یا برنامهریزی مدرنیستی و کارکردگرا کمال نوذری*و مسعود رجب دوست**چکیده این مقاله به تبیین جایگاه برنامههای مردمگرایانه و شهروند مدار در برنامهریزی و مدیریت توسعهی شهری کنونی کشور میپردازد و این نکته را شرح میدهد که در دنیای امروز،باتوجه به موج عظیم جهانی شدن که چالشهای آن بر تارک شهر مینشیند و نیز معضلات عظیم و پیچیدهای که شهر ها با آن درگیر هستند،نظام برنامهریزی و مدیریت شهرهای ما چارهای جز پذیرش ایدههای دموکراتیک و مردمگرایانه،و ایجاد سازوکار مناسب و بسترسازی برای آن ندارد.
از مهمترین مشکلات طرحهای توسعهی شهری در ایران، میتوان به مووارد زیر اشاره کرد: فقدان قانون جامع شهرسازی و نبود سازوکار مناسب برای هماهنگی بین دستگاههای تصمیم ساز و تصمیمگیر و نیز نداشتن دیدگاه میان بخشی در فرایند تهیه،تصویب و اجرای طرحها.
سند راهبرد توسعهی شهر هم وسیلهای است که در آن،فنون مشارکتی به کار گرفته شده و هدف اصلی آن تأمین توسعهی پایدار شهری از طریق ایجاد ظرفیت اجتماعی برای چشمانداز سازی مشارکتی و اقدام همگانی است[4].
دولت بهعنوان کارفرما تهیهی طرحهای توسعهی شهری را برعهدهی مهندسان مشاور شهر ساز قرار میدهد و طرح تهیه شده نیز در نهایت به تصویب دولت میرسد.
هماکنون باید نظام برنامهریزی و مدیریت ما مسیر تفکر خود را از سودآوری غیر انسانی و صرفا کارکردی،به سمت ایجاد محیطی آکنده از تعاون و همکاری همهی افراد جامعه تغییر دهد و برای غلبه بر پیچیدگیها و مشکلات شهرهای معاثر و هدایت سکان آن به مسیر سالم و درست در جهان سیال و در حال تغییر کنونی،از تمامی ظرفیتها و قابلیتهای محیطهای شهری بهره بگیرد."