چکیده:
کاربرد عددها در باورهای مردم، جایگاه خاصی دارد؛به گونهای که بعضی از آن ها
را، مقدس و برخی را شوم میپندارند.عدد سه یکی از عددهایی است که دراعتقاد مردم مقدس بوده و در آیینها به آن توجه
خاصی شده است؛اما اندیشه وران درباره اعتقادات مربوط به این عدد سخنی نگفتهاند.در این مقاله که با عنوان«جایگاه عدد سه در فرهنگ و آیینهای باستانی
ایرانیان»تهیه گردیده است نگارنده درباره ارزش عدد سه در فرهنگ و آیین مردم ایران
زمین تحقیق کرده و سعی کرده است که شواهد معتبر از منابع مهم فرهنگی ایرانیان را
برای اثبات تقدس این عدد ذکر کند.
خلاصه ماشینی:
"عدد سیزده در فرهنگ ایرانی و برخی ملل دیگر نحص میباشد و تنفر آنها نسبت به این عدد تا آن حد است که شماره منزل خود را به صورت(1+12)مینویسند، در حالی که این عدد در بعضی دورانها به صورت مقدس و مبارک به کار رفته است، چنان که شاعری گفته است: امروز که روز سیزده از صفر است بسیار مبارک از برای بشر است هرگاه کسی گفت که نحس است این روز حرفی است دروغ و صحبتی بیاثر است (همان:265) درباره این عدد در منابع فرهنگ باستانی آمده است که: 1.
بعضی از ایرانیان دوره اسلامی، با پنداری نادرست عدد سه را در گروه عددهای نحس به شمار آوردهاند، ابو نصر فراهی عددهای نحس را چنین برمیشمارد: هفت روز نحس باشد در مهی زان حذر کن تا نیابی هیچ رنج سه و پنج و سیزده با شانزده بیست و یک با بیست و چهار و بیست و پنج (رضایی، 490:1368) در بیشتر موارد، این عدد، نزد ایرانیان، نشانه صلاح و کمال و جمع بوده است به همین دلیل در فارسی باستان اسم از نظر شمارش به صورت مفرد، مثنی و جمع به کار رفته است و جمع یعنی بر سه نفر دلالت کند.
درباره گیاه هوم 2 و مناسک آن آمده است که: ایرانیان باستان هوم را در چهار نوبت میساییدند که نمادی از آمدن زرتشت و سه پسر منجی اوست و آب تقدیس شده را در سه نوبت روی آن میریختند که نمادی از سه مرحله ایجاد باران است، یعنی، تبخیر و تشکیل ابر و درهم فشردگی آن به صورت باران و در طول این مناسک سه بار بر هاون میکوبیدند که، نمادی برای حضور اندیشه و گفتار و کردار نیک بوده است(هینلز، 182:1375)."