چکیده:
این مطالعه تلاش دارد به بررسی تاثیر آموزش عالی بر رشد اقتصادی پرداخته و ضمن ارائه یک چارچوب مناسب نظری که در برگیرنده عامل آموزش است، با کسب نتایج برآوردی به ارائه راهکارهای مناسب بپردازد. در این مقاله، تلاش می شود تا کشش های تولید به تفکیک عامل سرمایه انسانی و دیگر عوامل تولید به منظور شناسایی اهمیت سرمایه انسانی در مقایسه با سایر عوامل تولید برآورد شود. بدین روی ، ابتدا مطالعات قبلی را بررسی کرده و الگوهای آنان را تحلیل می کنیم و سپس، تابع تولید کاب - داگلاس را انتخاب کرده و پارامترهای سرمایه انسانی، سرمایه فیزیکی و نیروی کار شاغل را به عنوان متغیرهای مستقل مورد بررسی قرار می دهیم. در مرحله بعد، به برآورده تابع تولید به تفکیک سهم عوامل مختلف تولید طی دوره 1345 - 1380 اقدام می کنیم و کشش های هر یک را نسبت به تولید ناخالص داخلی تخمین می زنیم. روش تخمین به کار گرفته شده، حداقل مربعات معمولی (OLS) است. مطابق معادله تولید کاب - داگلاس، کشش تولیدی نیروی شاغل متخصص، نیروی کار متخصص و سرمایه فیزیکی، به ترتیب 21/0، 49/0 و 35/0 تولید ناخالص داخلی است. برآورد تابع تولید کاب - داگلاس در چهارچوب متغیرهای غیرقراردادی نیز صورت گرفته است. طبق نتایج این برآورد، کشش تولیدی عوامل سرمایه فیزکی، نیروی کار شاغل و تحصیلات نیروی متخصص به ترتیب 42/0، 87/0 و15/0 تولید ناخالص داخلی است. همچنین، سهم مخارج جاری آموزش عالی 06/0 درصد از تولید ناخالص داخلی برآورد شده است.
نتایج برآوردهای فوق در مورد سرمایه انسانی در بر گیرنده این نکته مهم است که اولا، همواره در تمام معادلات عامل سرمایه انسانی یک عامل با ثبات و معنادار بوده که ضریب آن مثبت است. ثانیا، سرمایه گذاری در سرمایه انسانی از طریق آموزش موجب توسعه توانایی ها، مهارت ها و اکتسای تجاربی می شود که برای دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار از اهمیت خاصی برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
"همانطور که پیشتر اشاره کردیم،برای برآورد سالهای تحصیل نیروی کار و مخارج جاری آموزشیاز الگویی که جیمز ریمو ارائه کرده،سود جستهایم که در کنار عوامل اصلی تولید،یعنی سرمایه فیزیکیو نیروی کار،سرمایۀ انسانی نیز گنجانده شده است: Q-f(K,L,HK) در این تابع،داریم: Q ،تولید ناخالص داخلی K ،سرمایه فیزیکی L ،نیروی کار HK ،سرمایه انسانی که به دو صورت: EDU(a) ،سالهای تحصیل نیروی کار در سطوح عالی HKA(b) ،مخارج جاری آموزشی تابع تولید کاب-داگلاس در شکل استوکاستیکی به صورت زیر نوشته میشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) و با لگاریتم از دو طرف تابع،به الگوی خطی زیر تبدیل میشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) همچنین،برای برآورد سهم نیروی انسانی شاغل متخصص باید از فرم تعمیمیافته تابع کاب-داگلاس استفاده کنیم که در آن،لحاظ متغیرهای مختلف به صورت اضافه شدن عناصر ضرب در تابعممکن است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) این تابع به صورت لگاریتمی زیر قابل برآورد خواهد بود؛ (به تصویر صفحه مراجعه شود) که در آن: Qt ،تولید ناخالص داخلی Kt ،سرمایه فیزیکی L1t ،نیروی شاغل متخصص دارای تحصیلات دانشگاهی L2t ،نیروی شاغل غیر متخصص اعم از باسواد و بیسواد Ut ،جمله اخلال با توجه به متغیرهای الگوی پیشنهادی،انتظار میرود به ضریبهای مثبتی برای متغیر تحصیلات ومتغیر کیفیت آموزشی،یعنی مخارج جاری آموزشی در رشد اقتصادی،دست یابیم و اثر مثبتتحصیلات عالی نیروی کار در تولید ناخالص داخلی پدیدار شود."