چکیده:
صنعت پتروشیمی یکی از اساسی ترین و مهمترین صنایع موجود در جهان بوده که از آن به عنوان صنعت مادر یاد می شود. بنابراین، با توجه به ارتباط بالا دست و پایین دست این صنعت با سایر صنایع، گسترش ظرفیتهای صنعت پتروشیمی از طریق جذب سرمایه گذاری خارجی می تواند نقش موثری در رشد و توسعه اقتصادی کشورها در گذار تاریخی آنها داشته باشد. در این مطالعه، چگونگی جذب این نوع سرمایه گذاریها از طریق تدوین یک مدل جذب سرمایه گذاری خارجی در صنعت پتروشیمی به تصویر کشیده می شود، تا پاسخگوی سوال اساسی این مطالعه، مبنی بر شناسایی عوامل موثر بر جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران باشد. سپس ضرایب مدل از طریق روش اقتصاد سنجی داده های تابلویی در دوره زمانی (1372-1381) برآورد و نتایج کسب شده مورد تجزیه و تحلیل می شود. در عمل، نتایج بیانگر تاثیرگذاری عوامل مهمی مانند سود آوری، اندازه اقتصادی صنعت، شدت برون گرایی صنعت و مخارج تحقیق و توسعه بر جلب سرمایه های خارجی در صنعت پتروشیمی است. بهبود و کیفیت بالای این عوامل تواناییهای ناشی از فعالیتهای تولیدی و اقتصادی صنایع پتروشیمی کشور را محقق و آن را به یک صنعت مزیت دار تبدیل می کند، که حتی می تواند از طریق جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، ایران را در پیشبرد مذاکرات خود در سازمان جهانی تجارت یاری رساند.
The petrochemical industry plays an important role in the world economy and has many forward and backward linkages with other sectors. So capacity expansion through attracting FDI in this industry can help economy of the host countries to reach; GDP growth، employment creation، technology transfer and its spillover effects.
The main purpose of this study is to present and estimate a FDI model which includes the major determinants of attracting FDI to the Iran's Petrochemical Industry. The model coefficients are estimated by the Panel Data، using observations of FDI and the relevant variables on a set of the Iranian individual petrochemical complexes، over the period 1993-2002.
The estimation results indicate that: profitability of the host industry، the economic size (production capacity)، the degree of openness of the industry and the level of R&D expenses affect significantly the inflow FDI to the Iran's Petrochemical Industry. In other words، improvement in the quantity and quality of such significant factors leads to the inflow of FDI to petrochemical industry of Iran and eventually expanding potential of this industry as well as other sectors dependent on petrochemical industry.
خلاصه ماشینی:
"به پیروی از مدل تریوینو و دانیلز(1996)،مدل جذب سرمایهگذاری خارجی در مجتمعهای صنایعپتروشیمی ایران1در قالب یک معادلۀ لگاریتمی-خطی به صورت زیر تعریف میشود2،که روشدادههای تابلویی برای برآورد آن استفاده میشود: (2)(به تصویر صفحه مراجعه شود)که در آن: LFDIit ،لگاریتم سرمایهگذاری مستقیم خارجی مجتمع i در زمان t ، LTPit ،لگاریتم تولید کل مجتمع i در زمان t ، LOPENit ،لگاریتم متغیر باز بودن مجتمع i در زمان t است،که از نسبت صادرات به حجم تولیدحاصل میشود، LPit ،لگاریتم سود(زیان)مجتمع i در زمان t ، LRDit ،لگاریتم مخارج تحقیق و توسعۀ مجتمع i در زمان t ، D ،مجموعهای از متغیرهای مجازی که بیانگر حوادث ایجاد شده در اقتصاد کشور و یا صنعتپتروشیمی است، (به تصویر صفحه مراجعه شود)،جملۀ تصادفی اخلال است.
به پیروی از مدل تریوینو و دانیلز(1996)،مدل جذب سرمایهگذاری خارجی در مجتمعهای صنایعپتروشیمی ایران1در قالب یک معادلۀ لگاریتمی-خطی به صورت زیر تعریف میشود2،که روشدادههای تابلویی برای برآورد آن استفاده میشود: (2)(به تصویر صفحه مراجعه شود)که در آن: LFDIit ،لگاریتم سرمایهگذاری مستقیم خارجی مجتمع i در زمان t ، LTPit ،لگاریتم تولید کل مجتمع i در زمان t ، LOPENit ،لگاریتم متغیر باز بودن مجتمع i در زمان t است،که از نسبت صادرات به حجم تولیدحاصل میشود، LPit ،لگاریتم سود(زیان)مجتمع i در زمان t ، LRDit ،لگاریتم مخارج تحقیق و توسعۀ مجتمع i در زمان t ، D ،مجموعهای از متغیرهای مجازی که بیانگر حوادث ایجاد شده در اقتصاد کشور و یا صنعتپتروشیمی است، (به تصویر صفحه مراجعه شود)،جملۀ تصادفی اخلال است."