اصفهان در قرون نخستین هجری قمری

"5 به هر رو، اصفهان که در زمان امین جز مناطق واگذار شده به علی بن عیسی بن ماهان بود، 6 پس از استقرار مأمون بر مسند خلافت، ابتدا به یحیی حرشی و پس از آن به حسن بن سهل واگذار شد، 7 و پس از آنها ابودلف ضمن حکومت اصفهان، نواحی ایغارین را به (1). در باب خاندان ابی‌دلف و اقدامات آنان در ولایت جبل، روابط آنان با دستگاه خلافت و بالاخره گرایش پاره‌ای از آنان از جمله ابودلف قاسم عجلی به تشیع در کتاب تاریخ مردم ایران از پایان ساسانیان تا پایان آل بویه، صفحان 296الی 302، مطالب مفیدی ذکر شده است. به سال 218 رهبر خرم‌دینان اصفهان شخصی به نام علی مزدک بود که همراه با برادرش در حالیکه بیست هزار مردم تحت امرشان بود، با معقل(برادر بودلف عجلی که در آن هنگام در اصفهان حضور نداشت) جنگیده و معقل مجبور به فرار به سوی بغداد شد، و فرزندان عجلیان به اسارت افتادند. » 6 اصفهان از زمان بدر تا ظهور مردآویج در اخبار مربوط به سال 295، ابن اثیر می‌نویسد که عبدالله بن ابراهیم مسعی از اصفهان خارج شده و به قریه‌ای از توابع آنجا رفته، و با ده هزار نفر از اکرادی که دور او جمع شده بودند، بر ضد خلیفه شورش آغاز کرد و بدر حمامی از سوی خلیفه به جنگ او فرستاده شد. 4 و بالاخره آخرین امیر اصفهان که از سوی دستگاه خلافت برای اداره این منطقه اعزام گردید، مظفر بن یاقوت می‌باشد که وی را خلیفه مقتدر برای دفاع از اصفهان در برابر هجوم لشکریان مردآویج زیاری، به مقام امارت اصفهان منصوب کرده بود."