چکیده:
سمبولیسم(نمادپردازی/نمادگرایی)، هنر کاربرد نماد برای هر چیزی است که بتوان
تصورش را کرد.در واقع، بیانگر موضوعی است که به رمز یا به واسطه مضمونی دیگر ابراز
شود.بدینسان، مفهوم واژه بسی گسترده است.شاید گفتن این مطلب که چنین نهضتی در سده
نوزدهم و در زمانی پدید آمده است که گروهی از شعرای فرانسوی مایل بودهاند افکار و
عواطف را با اشارات و رمز و رازی نامستقیم نشان دهند، از صحت چندانی برخوردار
نباشد، زیرا که بشر از بدو تاریخ، همواره از نمادهای گوناگون برای ابراز درونیترین
اندیشههای خود، سود جسته است. به ویژه، ادبیات ملل مختلف از دیرباز حاوی نمادهای
گوناگون بوده است؛ برای مثال، ادبیات فارسی-که میتوان گفت از این دیدگاه تقریبا
نادیده مانده-مملو از راز و رمز و نمادهای مختلفی است که بحث درباره آن از محدوده
این مقاله فراتر میرود.
به هر حال، استفاده از واژه«سمبولیسم»به عنوان نهضت هنری، از سده نوزدهم شروع
شد.این امر زمانی روی داد که گروهی از شعرای فرانسوی علیه ناتورالیسم و رئالیسم
قیام کردند و مصمم شدند تا افکار و عواطف خویش را با اشاراتی نامستقیم نشان دهند و
برای هر چیز معنایی نمادین قایل شوند.
خلاصه ماشینی:
"همین امر نوعی شبهه ایجاد کرده است که حتی برخی از پژوهشگران، «سمبولیسم»را مرادف«مکتب سمبولیست»میدانند ودر نتیجه به شاعران بسیار کم اهمیت عضو این مکتب بسیار ارج مینهند و بودلر، ورلن، رمبو و مالارمه را فقط پیشاهنگ جنبش سمبولیست میدانند، اما پژوهشگران دیگر معتقدند که اصطلاح ادبی مفید و مناسبی همچون سمبولیست را نباید به شاعران کم اهمیت اطلاق کرد و در نتیجه آن چهار شاعر بزرگ را در نوعی برزخ قرار داد و متعلق به جنبشهای رمانتیک، پارناسی و سمبولیست ندانست(چدویک، 1375:15 و 16).
جنبه دیگر سمبولیسم فرارونده نام دارد(چدویک، 1375:11 و 12)که در آن تصاویر عینی به مثابه نمادهایی به کار گرفته میشود که نماینده اندیشهها و احساسهایی محدود به ذات شاعر نیست، بلکه نمادهای جهانی گسترده و عام و آرمانی است که جهان موجود فقط نمایش ناقصی از آن است.
این نیروی سترگ غمگین در موجها بدویم و زنده بیرون جهیم (همان، ص 63؛و در مورد تفسیر آثار شاعران دیگرص 59-68) هدف والری نیز همچون شاعران سمبولیست دیگر آن است که به موضوعی اشاره و مفاهیم افکار خویش را تلویحا بیان کند.
در واقع، شاید بتوان گفت که تأثیرات سمبولیسم هنوز از بین نرفته است و دنیای شگرف واقعی و در عین حال غیر واقعی بسیاری از آثار ادبی امروز، کوشش آنها برای آفرینش وضعیتی عاطفی به جای ارائه پیامی فکری و شکلهای غیر عرفی که این آثار اغلب به خود میگیرند، همه و همه در سالهای آینده شاید تا حد شایان ملاحظهای مدیون شعر سمبولیست اواخر سده نوزدهم فرانسه دانسته شود."