چکیده:
زمان ازدواج و تشکیل خانواده، چرخه زندگی خانوادگی فرد را تحت تأثیر قرار
میدهد.ساختارهای کلان اقتصادی و اجتماعی، ویژگیهای فردی و دسترسی به همسر مناسب،
موجبات تعجیل یا تأخیر در ازدواج را فراهم میآورند.افزایش سن ازدواج در دوره
معاصر، دگرگونیهای اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی را نیز به همراه داشته است.تحقیق
حاضر با استفاده از دادهها طرح"آمارگیری از خصوصیات اجتماعی-اقتصادی خانوار"مرکز
آمار در سال 1380، علل مؤثر بر زمان ازدواج مردان و زنان در ایران را مورد بررسی
قرار داده است.ازدواجهای جدیدتر، در سنین بالاتری اتفاق افتادهاند.میزان تحصیلات،
به ویژه در مقاطع بالای تحصیلی، با افزایش سن ازدواج همبستگی داشته است.شهرنشینی،
مشارکت زنان در نیروی کار، ازدواجهای آزادتر، برابری بیشتر جنسیتی و نسبت
خویشاوندی دورتر زوجین، اثر مستقیمی بر سن ازدواج داشتهاند.قومیت در افزایش و کاهش
سن ازدواج تأثیر داشته است.در تحلیل چند متغییره، مدت ازدواج، میزان تحصیلات، محل
سکونت، نسبت خویشاوندی با همسر و قومیت، اثر معنیدار خود را حفظ کردهاند.این
تأثیرات میتوانند با توجه به دگرگونیهای اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی جامعه در جهت
تلاش برای ارتقای موقعیت زنان تحول در نظامهای شغلی، تغییر سهم افراد آماده ازدواج
و جویای کار در جمعیت، تحول در میزان دستیابی به همسر مناسب و تغییرات در هنجارها و
ارزشهای مرتبط با ازدواج و تشکیل خانواده تفسیر شوند.
خلاصه ماشینی:
"این تأثیرات میتوانند با توجه به دگرگونیهای اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی جامعه در جهت تلاش برای ارتقای موقعیت زنان تحول در نظامهای شغلی، تغییر سهم افراد آماده ازدواج و جویای کار در جمعیت، تحول در میزان دستیابی به همسر مناسب و تغییرات در هنجارها و ارزشهای مرتبط با ازدواج و تشکیل خانواده تفسیر شوند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول 4-مدلها و ضرایب رگرسیونی(بتاها)مربوط به تأثیر متغیرهای مستقل منتخب بر سن ازدواج زنان 1380 تأثیر قویتر ردههای بالای تحصیلی در مطالعات قبلی نیز نشان داده شده و علت مهم آن ممکن است این باشد که در ردههای تحصیلی بالاتر، ارزش فرصتهای از دست رفته برای زنان بیشتر خواهد بود.
با توجه به دگرگونی نظامهای اقتصادی و اجتماعی و اینکه در ابتدای مراحل صنعتی شدن، به علت تغییر نظامهای خانوادگی و افزایش خانوادههای هستهای، آماده کردن مقدمات زندگی مستقل مشکلتر از پیش است، رابطه منفی بین سن ازدواج(به ویژه مردان)و مدت آن قابل توجیه است وضعیت اشتغال و غلبه بخش عمومی و تقسیم کار تخصصی فزاینده، آمادگی برای تصدی مشاغل دلخواه را نیز مشکل ساخته است.
با این وجود، عدم مقبولیت اجتماعی و قانونی وصلتهای خارج از ازدواج در جامعه، دستیابی زنان به موقعیت دلخواه و برابری بیشتر افراد آماده ازدواج(مردان و زنان) از نظر اقتصادی و اجتماعی به همراه تغییر ساختار جمعیتی(در جهت تسهیل دستیابی به همسر مناسب)، افزایش سطح رفاه جامعه و تقویت ارزشهای حافظ نظام خانوادگی، در درازمدت از سرعت افزایش سن ازدواج میکاهد و تثبیت یا حتی کاهش آن را به دنبال خواهد داشت."