چکیده:
در جامعه ما اکثر پژوهشهای مربوط به خانواده، درباره طلاق و عوارض آن بوده است، لیکن در خصوص خانواده های پدر معتاد و رنج استخوان سوز فرزندان آنان اطلاعات چندانی در دست نیست. فرزندان خانواده های پدر معتاد از دید پژوهشگران و نهادهای تامین اجتماعی مخفی مانده است، زیرا برخلاف کودکان خیابانی، به ظاهر در خانواده به سر می برند .
اینک که تمرکز پژوهشگران بر کودکان بی سرپرست یا خانواده های تک والدی معطوف گردیده است این پژوهش بر فرزندان فراموش شده خانواده های پدر معتاد تمرکز دارد تا نشان دهد که وضعیت کودکان پدر معتاد به مراتب بحرانی تر است. این کودکان حضور فیزیکی پدر را در کنار خود احساس می کنند، اما پدری که دارای نقش مخرب و آزار دهنده است. نکته اساسی در این خانواده ها که مانع از توجه پژوهشگران و سیاستگذاران شده این است که کودکان پدر معتاد بر خلاف کودکان خیابانی، به ظاهر با خانواده زندگی می کنند، مانند سایر کودکان به مدرسه می روند و دارای پدر و مادرند، اما روند جامعه پذیری آنان به حدی پیچیده است که تا موضوع اعتیاد پدر فاش نشود و خانواده از هم گسیخته نگردد قابل ارزیابی نیست .
ضرورت پرداختن به کودکان پدر معتاد از این جا ناشی می شود که هنوز آنان بزهکار و مجرم نشده اند، اما برخلاف تصور، فرزندان، پس از جدایی والدین دچار کج رفتاری نمی شوند؛ بلکه فرایند یادگیری در درون نظام خانواده وشیوه کنشهای عناصر اصلی است که مسیرهای انحرافی را مهیا می سازد، زیرا معمولا الگوهای رفتاری پدر و مادر معتاد به فرزندان منتقل می شود. در این پژوهش تلاش شده است تا بر خلاف رسم رایج که بر فرزندان طلاق یا کودکان خیابانی تاکید می شود، درباره کودکان پدر معتاد اندیشه شود تا شرایط حاکم برای خانواده ها روشن و آینده کودکان به نوعی ترسیم گردد.
خلاصه ماشینی:
"در مورد نقش اقتصادی پدر در بین دو گروه نیز هر یک از شاخصهای مربوط به این نقش با یکدیگر مقایسه و اختلاف بین آنها مشخص گردید که در جدول زیر به صورت خلاصه نشان داده شده است: جدول شماره 6-شاخص ناهمسانی دو گروه اصلی و مقایسه در معرفهای مربوط به جامعهپذیری معرف*میزان اختلاف میزان احترام به پدر*87 میزان احترام به مادر*38 احترام به اولیای مدرسه*51 مشارکت در کارهای منزل*25 واکنش فرزندان به نبودن پدر در منزل*67 علاقهء اولیای مدرسه به فرزندان*46 دعوا و کتک کاری با همسالان*59 سازگاری با همسالان*30 بدتر بودن وضعیت تحصیلی*43 میزان تبعیت از دستورات پدر*92 میزان تبعیت از دستورات مادر*30 مخفی شدن از چشم اولیای مدرسه*67 حرفشنوی از اولیای مدرسه*44 معاشرت فرزندان با همسالان ناهنجار*47 مشاجره و اختلاف با همسالان*55 واکنش فرزندان به حضور پدر*74 مقایسهء سر و وضع فرزندان*42 وضعیت تحصیلی*28 میانگین شاخصهای ناهمسانی جامعهپذیری 38/51 جدول شماره 7-شاخص ناهمسانی دو گروه اصلی و مقایسه در معرفهای مربوط به نقش اقتصادی پدر معرف*شاخص ناهمسانی وضعیت اشتغال*97 نحوهء سرکار رفتن*81 وضعیت درآمد*50 میزان درآمد*80 فروش اموال*28 اجبار زن به کار*40 اجبار فرزندان به کار*45 علت بدتر بودن سروضع فرزندان*42 میانگین شاخصهای ناهمسانی نقش اقتصادی پدر 87/57 میدانیم که فرزندان،پدر معتاد را نشانهای از تلاش و کوشش میدانند و انتظار دارند که با دست پر به خانه بازگردد؛به عبارتی،او را مظهر فعالیت و تأمینکنندهء نیازهای اعضای خانواده تلقی میکنند."