چکیده:
قضاوت دربارهی درستی فرایند پژوهش و کیفیت محصول نهایی،در پژوهشهای کیفی،مستلزم معیارهای ارزیابی کاملا متفاوتی است.پژوهشگران کیفی به معیارهای ارزیابی آثار پژوهشگران کمی معترضاند و آنها را رد میکنند. پژوهشگران کیفی معیارهای بدیلی را تدوین کردهاند که با اهداف پژوهش آنان متناسب است.مقالهی حاضر به کاوش در معیارهای بدیلی که برای پژوهشگران کیفی مطرح شدهاند پرداخته،نشان میدهد که با وجود اختلاف نظرهای اساسی در انتخاب معیار مناسب برای ارزیابی پژوهش کیفی-که بازتاب سرسپردگی پژوهشگران متفاوت به مبانی و روشهای متفاوت است-دربارهی اینکه پژوهش باید قابل اعتماد و قادر به نشان دادن دقت(در فرایند)و تناسب(در محصول نهایی) باشد،موافق است و در کل،برخی توافقها و همپوشیها بین این معیارها دیده میشوند.در نهایت،به بررسی این موضوع میپردازیم که چگونه پژوهشگران از بین این بدیلها انتخاب میکنند و خواهیم دید که معیارهای انتخابشده باید با ماهیت پژوهش(روششناسی،اهداف و فرضهای معرفتشناختی)سازگار باشند.
خلاصه ماشینی:
"مقالهی حاضر به کاوش در معیارهای بدیلی که برای پژوهشگران کیفی مطرح شدهاند پرداخته،نشان میدهد که با وجود اختلاف نظرهای اساسی در انتخاب معیار مناسب برای ارزیابی پژوهش کیفی-که بازتاب سرسپردگی پژوهشگران متفاوت به مبانی و روشهای متفاوت است-دربارهی اینکه پژوهش باید قابل اعتماد و قادر به نشان دادن دقت(در فرایند)و تناسب(در محصول نهایی) باشد،موافق است و در کل،برخی توافقها و همپوشیها بین این معیارها دیده میشوند.
برخی از نویسندگان تلاش کردهاند بین این معیارهای ارزیابی و پژوهش کیفی تناسب برقرار کنند؛برای مثال صوقی(1387)در مقالهای تلاش کرده است برداشتی از مفاهیم اعتبار و روایی درونی و بیرونی ارایه دهد که با ماهیت پژوهشهای کیفی متناسب باشد؛اما در آن مقاله هم نویسنده،در نهایت،با گوبا(1981)موافق شده و نتیجه گرفته که قضاوت دربارهی پژوهش کیفی و ارزیابی مطالعاتی که از روشهای پژوهش کیفی استفاده کردهاند،مستلزم معیارهای ارزیابی کاملا متفاوت و تجدید نظر بنیادی در معیارهای رایج در ارزیابی مقالات علمی است؛یعنی همان معیارهایی که برای ارزیابی کمی طراحی شدهاند و اساسا،با ریشههای فلسفی پژوهش کمی مبتنی بر اثباتگرایی تناسب دارند.
آیا یافتهها معقول و باورکردنی هستند؟آیا شواهد کافی برای حمایت از قابل قبول بودن یافتهها ارایه شدهاند؟آیا مطالعه از نظر ارایهی اطلاعات جدید و مهم یا کمک به ادبیات موضوع مناسب است؟ هامرسلی همچنین یادآوری میکند که میزان استفاده از چنین معیارهایی باید با مخاطبان مورد نظر تناسب داشته باشد؛برای مثال یک مقالهی پژوهشی نوشتهشده برای مجلهی تخصصی و دانشگاهی،نسبت به وقتیکه به گروه کاربران ارایه میشود،مستلزم ارجاع مفصل به شواهد است."