چکیده:
مقالهء حاضر براساس بخشی از اطلاعات مأخوذ از پیمایش«اعضا هیئت علمی دانشگاههای دولتی شهر تهران با هدف بررسی عوامل روانی-اجتماعی مؤثر بر تمایل اعضا هیئت علمی به مهاجرت به خارج از کشور»تدوین و تنظیم شده است.با استفاده از روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه،اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده است.جامعهء آماری تحقیق را کلیه اعضا هیئت علمی رسمی شاغل در دانشگاههای دولتی شهر تهران تشکیل میدهد.نمونهء آماری تحقیق 120 نفر عضو هیئت علمی است که براساس قواعد تعیین حجم نمونه و با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای انتخاب شدهاند.نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق و نیکویی برازش مدل نظری نشان میدهد که تمایل به مهاجرت به طور معکوس با رضایت شغلی، احساس امنیت شغلی،احساس رضایت از زندگی،درجهء مشارکت سیاسی-اجتماعی، سالهای اشتغال در دانشگاه و عوامل مداخلهگر رابطه دارد.همچنین تمایل به مهاجرت به طور مستقیم با وضعیت اجتماعی-اقتصادی،عوامل دافعه و عوامل جاذبه همبسته است. نتایج حاصله از کاربرد رگرسیون چندگانه تحلیل مسیر نشان میدهد که متغیرهای رضایت شغلی،مشارکت اجتماعی-سیاسی،عوامل جاذبه،سالهای اشتغال در دانشگاه و عوامل مداخلهگر به عنوان تعیینکنندهترین عوامل تأثیرگذار بر انگیزش به مهاجرت اعضا هیئت علمی مطرحاند.این متغیرها حدود 45 درصد از کل تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند.
خلاصه ماشینی:
"نتایج حاصل از آزمون فرضیات تحقیق و نیکویی برازش مدل نظری نشان میدهد که تمایل به مهاجرت به طور معکوس با رضایت شغلی، احساس امنیت شغلی،احساس رضایت از زندگی،درجهء مشارکت سیاسی-اجتماعی، سالهای اشتغال در دانشگاه و عوامل مداخلهگر رابطه دارد.
در گزارش دفتر بینالمللی کار1آمده است که اگر سرمایهگذاری در کشورهای جهان سوم،برای پرورش هریک نفر نیروی انسانی پرورشیافتهای که به آمریکا فرستاده میشود را(با نرخ ثابت سالهای(1972-1974) حداقل 20000 دلار برآورد کنیم،سود آمریکا در آن سال از این بابت معادل 646 میلیون دلار بوده است(همان:11)حال اگر بر پایهء همین برآورد ثابت سال 1971(بدون محاسبه نرخ تورم از آن زمان تاکنون)محاسبه کنیم،کشور ما به ازای 170000 نفر ایرانی تحصیل کردهای که در ایالات متحده آمریکا هستند،مبلغی معادل 4/3 میلیارد دلار در آن کشور به صورت بلوکه شده دارد.
مقالهء حاضر که براساس بخشی از نتایج حاصل از یک تحقیق پیمایشی،بر روی نمونهای از اعضا هیئت علمی رسمی شاغل در دانشگاههای شهر تهران در سال 1385،تدوین شده است میکوشد با استفاده از رویکردی تلفیقی و در پرتو مبانی نظری و تجربی مربوط به مهاجرت نخبگان،به بررسی علل و انگیزههای روانی-اجتماعی مؤثر بر مهاجرت اعضاء هیئت علمی به کشورهای خارج بپردازد.
با عنایت به عوامل مداخلهگر نیز،که براساس نظریهء اورت لی با شاخصههای تعهد و میزان ارتباط با خارج از کشور سنجیده شده است،نتایج تحقیق نشان داد هرچه میزان تعهد اعضا هیئت علمی اعم از تعهد ملی،مذهبی و یا سیاسی افزایش مییابد،از میزان تمایل آنان به مهاجرت به خارج از کشور کاسته میشود."