چکیده:
دین شینتو یکی از ادیان شرقی به شمار میآید که گسترة آن تنها به کشور ژاپن محدود میشود. ملی بودن این دین باعث شده است که در معادلات منطقهای و جهانی، چندان مورد توجه نباشد. افزون بر این، بیشتر ژاپنیها نیز (برخلاف پیروان ادیان سامی) تعصب چندانی در باورهای خویش بروز نمیدهند و در بیان احساسات دینی خود محجوب هستند. از همین رو، دینپژوهان معدودی به بررسی و معرفی این آیین همت گماردهاند و بهویژه منابع فارسی اندکی دربارة آن وجود دارد. با توجه به این زمینه، بر آن شدیم تا برای نخستین بار، دین شینتو را از زوایای مختلف و جامعی چون: نام و نشان، پیدایش و پویش، گسترة تاریخی، بارزترین نمادها و نشانهها، باورها و ارزشها، آیینها و الزامات دینی، متون و منابع، و وضعیت فعلی و آینده، مورد بررسی قرار دهیم. علاقهمندان به مطالعات ادیان میتوانند با خواندن این مقاله، اطلاعات فشرده، مفید و بسیاری را دربارة شینتو به دست آورند.
خلاصه ماشینی:
"هر چهار گونة فوق کمابیش در اموری چون باور به الوهیت موجوداتی علوی (موسوم به کامی) و پایبندی به تاریخ کهن و اساطیر شینتو اشتراک نظر دارند؛ ولی در زمینة مناسک دینی اختلافات بسیاری در بین آنها وجود دارد و هر یک جلوهها و نمادهای خاص خود را دارند.
آنان موجوداتی با علم مطلق هستند و از این دیدگاه، مفهوم واحدی را تشکیل میدهند که بر پایة آن، دین شینتو را نمیتوان چندگانهپرستی مطلق دانست؛ اما از آنجا که کامی(ها) دارای قدرت مطلق نیستند و مجموعة آنها در هماهنگی با هم عمل میکنند، مفهوم شینتویی کامی، شکلی از چندگانهپرستی یافته است تا پاسخگوی نیاز پیروان خود باشد (Hirai, 1989: 280; Ross, 1965: 48).
گذشته از دو کتاب مذکور، آثار دیگری هم وجود دارند که بیشتر معطوف به جنبههای آیینی شینتو هستند، همچون کتاب انگیشیکیکه شامل توضیحاتی برای انجام مناسک دینی و آداب ملی است و برخی دعاهای باستانی را در خود دارد (Bowcking,1997: 26) و یا کتاب مانیوشو (Manyōshū) که مجموعهای شعرگونه در ستایش کامی، امپراتور و نیاکان است (Mori, 2003: 35).
افزون بر این، تمایل نسلهای بعد از جنگ برای فهم دین اجدادی و نیز رقابت موجود بین ادیان حاضر در ژاپن برای جذب پیروان بیشتر موجب شده است عالمان شینتو، دست به کار گردآوری و تدوین مبانی نظری خود شوند و بکوشند که خلأ متون مکتوب را برطرف کرده، نیاز عمومی به داشتن چنین آثاری را پاسخگو باشد (Ross, 1965: 47; Bowcking, 1997:177)."