چکیده:
شواهد تجربی بسیاری حاکی از این است که عوامل مربوط جو سازمانی موجود در هر
مدرسه در مقایسه با عوامل ویژه کلاس درس، تاثیر بیشتری بر پیشرفت دانشآموزان
دارد.تحقیق حاضر با هدف بررسی جو سازمانی مدرسه و تعیین متغییرهای تشکیل دهنده آن
در مدارس راهنمایی شهر تهران شکل گرفته است.نمونه پژوهشی حاضر را مدیران، معاونان و معلمان پنج ناحیه آموزشی شهر تهران، به
طور تصادفی از میان نواحی آموزشی شهر تهران انتخاب شدهاند.در مجموع، 1050 نفر به
پاسخ«پرسشنامه توصیف جو سازمانی» )OCDQ(دادند.این پرسشنامه با توجه به نظریه هالپین
در مورد جو سازمانی ساخته شده و از روایی و پایایی قابل توجهی برخوردار است.به
استناد نظریه هالپین، این پرسشنامه 64 سؤالی، تهیه شده است که هشت متغییر از
رفتارهای مدیر و معلم-رفتارهایی که در به وجود آوردن جو سازمانی مدرسه مؤثر
است-مورد سنجش قرار میدهد.بر اساس نتایج حاصل از پرسشنامه فوق مدارس مورد بررسی را میتوان به شش جو
سازمانی(از باز تا بسته)طبقهبندی کرد.همینطور، در هر مدرسه میتوان هشت متغیر عمده
را شناسایی نمود که چهار متغیر آن مربوط به رفتار مدیر و چهار متغیر دیگر به رفتار
معلم مرتبط است.این متغیرها با توجه به ترکیبی که در هر مدرسه میتواند داشته باشد،
جو سازمانی خاصی را به وجود آورد که فرآیند تعلیم و تربیت در دوران این جوها پیدا
میکند.
خلاصه ماشینی:
"در این تحقیقات، مدرسه به عنوان جامعهای کوچک تلقی شده که ارتباط اعضای آن با یکدیگر، فضای اجتماعی معینی را به وجود میآورد که دارای اثرات انگیزشی برای معلمان و دانشآموزان است.
در این بررسی نظریه هالپین، یعنی درک و برداشتی که معلمان و مدیران از روابط موجود بین خود دارند، مورد استفاده قرار گرفته است و جو مدرسه به عنوان بستری برای رشد شخصیت دانشآموزان و روحیه (1)-Scharf (2)-Raimer (3)-Wasserman (4)-Jennings (5)-Power,Higgins Kohlberg کارکنان مدرسه به حساب آمده است.
ابزار اندازهگیری و نحوه اجرای آن: همانطور که گفته شد، این پرسشنامه، )OCDQ(برگرفته از نظرات و تحقیقات هالپین و کرافت است که پس از تهیه و تنظیم و نظرخواهی از استادان متخصص در روابط سازمانی، جامعهشناسی و روانشناسی اجتماعی و چند اجرای آزمایشی و اعمال نظر معلمان و مدیران مدارس و جرح و تعدیلهای کارشناسانه و رفع کاستیها و رعایت مبانی فرهنگی خاص جامعه ایران و تنظیم عبارات به صورت ساده و روشن در عین رعایت امانت به مورد اجرا گذاشته شد.
لذا برای رفع این نقیصه، خطای استاندارد میانگین را محاسبه میکردند و ضمن دستیابی به خطای استاندارد پائین، خصیصههای موجود در آزمون خود را در این زمینه به شرح زیر به یکدیگر نزدیک مییافتند: عدم تعهد 13/0 مزاحمت و ممانعت 17/0 روحیه گروهی 15/0 صمیمیت 15/0 فاصلهگیری 15/0 تأکید بر تولید 14/0 نفوذ 18/0 مراعات 17/0 یافتههای هالپین و کرافت در زمینه همبستگی بین متغیرهای هشتگانه پرسشنامه OCDQ نیز حاکی از همسانی درونی این پرسشنامه است."