چکیده:
موضوع فهم قرآن را از زوایای مختلف می توان بررسی کرد: اما قطعا یکی از مباحث مهم آن پرسش از ویژگی های فهم کننده یا فاعل فهم و بحث از موانع، اسباب و شرایط زمینه ساز فهم است. به راستی آیا همه فهم کنندگان قرآن به یک درجه از فهم نایل می شوند؟ عوامل ارتقای سطح فهم و رسیدن به معانی باطنی قرآن کدامند؟ لذا در بخش نخست این مقاله، ابتدا موانع و حجاب های فهم را بر می شماریم و در بخش دوم و در طی 16 اصل از شرایط و راه های تعمیق فهم قرآن سخن می گوییم. ترقی فهم و تدرج در آن، به ترقی و برشدن تدریجی انسان از نشات حس و عقل و رسیدن به مقام مکاشفه و مکالمه حقیقی با خدا است که در این حالت عین فهم جاری است. انسان به هر اندازه که در تحول باطنی است به همان اندازه به مس یکی از بواطن قرآن نایل می شود. فهم تشکیکی و ذو مراتب قرآن به دلیل ذو مراتب بودن انسان ها یا همان فهم کنندگان قرآن است.
We can study the issue of "Understanding the Qur'an" from various aspects، such as: the characteristics of those who are going to understand it، the conditions that may lay the ground for "Understanding" and the obstacles that may get in the way of it. Do all of those who really want to understand the Qur'an reach the same level of "Understanding"? If not، what are the factors that can be led to the promotion of "Understanding" and achievement of the exact inner meaning of the Qur'an? So، in the first part of this paper، we will discuss understanding's obstacles and in its second part، 16 conditions and ways of understanding the profundity of the Qur'an will be brought in. When one promotes in "Understanding the Qur'an" progressively، that person can gradually pass levels of sense and reason and reach revelation level and converse with God. In this occasion، the true "Understanding" takes place. Depending upon the depth of change، one can discover one of the Qur'an's mysteries. The reason that "Understanding the Qur'an" has different stages and degrees underlies in this fact that those who want to understand it are not the same.
خلاصه ماشینی:
"او معتقداست(همان،118)،بسیاری از مردم معنای درست تفسیر به رأی را که سبب قرار گرفتندر آتش است،نفهمیدهاند اینکه پیامبر(ص)فرمود:نباید قرآن را به رأی و نظر خود تفسیرکرد،معنایش از دو صورت بیرون نیست: 1-یا این است که باید دریافت و آزاداندیشی فهم و ادراک را رها نموده و تنها به ظاهرگفتار بسنده کنیم.
تأمل در حکمت و الهیات و تحقیق درباره 72 فرقهی مسلمان(4،ج 3،ص:298 و ج 1،ص:163) صدرا به دو شرط مقدماتی برای وارد شدن در دانش قرآن و بحر عمیق آن قائل است:یکی اطلاع از سایر تفاسیر که پیشتر گذشت و دیگر تحقیق و جستوجو دربارهی همهیفرق هفتاد و دوگانهی مسلمان است که به این وسیله،اسرار مذاهب کشف میشود وشخص میتواند میان اهل حق و باطل و متدین و اهل بدعت،تمیز دهد.
10 شرط زمینهساز فهم قرآن بهاختصار عبارتاند از:انس با قرآن،اندیشه و تدبر در قرآن ولو به تکرار و بازگشت مرتب،اطلاع از سایر تفاسیر،همراه با قدرت نقد و ترجیح اقوال،شناخت و اطلاع از 72 فرقهیمسلمان و محاسن و معایب آنها،تأمل در حکمت و الاهیات و بسنده کردن به مهمات درعلم و علمآموزی،پرداختن به عمل و فراوان کردن آن و مراقبت قلب،توجه به مطالعهیکتاب آفرینش و فعل خدا و پس از آن مطالعهی کلام خدا که اولی زمینهساز فهم دومیاست،شناخت نفس انسانی که رونوشتی از کتاب کبیر عالم است و ما را در مطالعهی قرآنکه رونوشت خلاصهای از جهان صغیر و کبیر است،یاری میدهد،کسب طهارت،تقوا،پاکیو تهذیب نفس،به منظور مس باطن قرآن و سرانجام مراجعه به راسخان در علم که نمونهیاعلا و مصداق کامل آنها،ائمهی معصوم هستند و ما آن را بدین لحاظ و بهطور خاص،مراجعه به احادیث و روایات اهل بیت(ع)تفسیر میکنیم."