چکیده:
قوم تالش یکی از اقوام کهن ایرانی است که مردمان آن ، در قلمرو نسبتا وسیعی در شمال غرب ایران و جنوب جمهوری آذربایجان پراکنده اند. در این مقاله تلاش شده است ابعاد مختلفی از حیات اجتماعی ، فرهنگی این قوم شامل : مذهب ، زبان ، آداب و رسوم و برخی خصوصیات تاریخی آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
علاوه برآن ، نویسنده ضمن توصیف قلمرو جغرافیایی و وضعیت اقتصادی تالشی ها، کوشش نموده است چگونگی تجزیه قلمرو قوم تالش به دو بخش تالش ایران و تالش جمهوری آذربایجان در جنگ های ایران و روس را بررسی کرده و تحلیلی از وضعیت تالشی های آن سوی مرز به دست دهد.
خلاصه ماشینی:
"در تقسیمات جدید کشوری تالش جنوبی شامل شش شهرستان:آستارا،تالش،ماسال،&%00815MMFG008G% نسبتا کمی از ساکنان منطقۀ مذکور،که اکنون به زبانی غیر از تالشی سخن میگویند،مهاجر و یاتالشیهایی هستند که زبانشان تغییر یافته است،اهالی تاتی زبان دره شاهرود که خود را تاتمینامند،بر اساس موازین مردمشناسی،بخشی از قوم تالش به شمار میآیند.
دامنۀ شرقی آن رشته کوه که پیش ازمسکون شدن اراضی مسطح ساحلی و کوهپایهها،زیستگاه اصلی قوم تالش بود،با رودها ودرههای موازی فراوان،پوشیده از درختان جنگلی است و نقاط مرتفعتر آن نیز مراتع سرسبزیاست که به تدریج در طول صدها سال بر اثر از بین رفتن جنگل به شکل کنونی درآمده و هر سالهاز اردیبهشتماه تا اوایل پاییز مورد استفاده دامداران قرار میگیرد.
دامنۀ شرقی آن رشته کوه که پیش ازمسکون شدن اراضی مسطح ساحلی و کوهپایهها،زیستگاه اصلی قوم تالش بود،با رودها ودرههای موازی فراوان،پوشیده از درختان جنگلی است و نقاط مرتفعتر آن نیز مراتع سرسبزیاست که به تدریج در طول صدها سال بر اثر از بین رفتن جنگل به شکل کنونی درآمده و هر سالهاز اردیبهشتماه تا اوایل پاییز مورد استفاده دامداران قرار میگیرد.
نیمه دیگر قوم تالش که در خاک ایرانو در منطقه بین آستاراچای و نمین تا رودبار گیلان به سر میبرد،در وضعیتی متفاوت با نیمهشمالی خود قرار دارد،این قسمت که تا وقوع انقلاب اسلامی در مقایسه با قسمت شمالی بسیارعقبمانده بود،اکنون در آن آثار چشمگیری از پیشرفتهای عمرانی،صنعتی،آموزشی وبهداشتی مشاهده میشود که در تالش شمالی روند تحقق آن با فروپاشی شوروی متوقف وواپس رانده شده است."