چکیده:
یکی از پدیده هایی که جامعه بشری در حال حاضر با آن مواجه شده است، پدیده جهانی شدن می باشد. ابعاد و دامنه های این پدیده آن قدر وسیع و گسترده است که تمام شئون زندگی بشری را در عرصه های مختلف علمی، تکنولوژیکی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تحت تاثیر خود قرار داده است، تا جایی که برخی از صاحبنظران آن را به عنوان بزرگترین و مهمترین رخداد تاریخ بشری یاد کرده اند.
اکنون این پرسش مطرح است که با توجه به اهمیت و گسترش دامنه جهانی شدن، در ادبیات سیاسی ـ اجتماعی، چگونه می توان آن را مفهوم سازی کرد؟ و ابعاد و زمینه هایی که جهانی شدن در آن تحقق یافته یا خواهد یافت کدامند؟ و این پدیده چه پیامدهایی برای ملل و جوامع بشری خواهد داشت؟
این مقاله تلاش دارد تا ضمن بیان تاریخچه جهانی شدن و مفهوم سازی آن، به تشریح ابعاد و جنبه های مختلف اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، علمی و تکنولوژیکی این پدیده بپردازد و دلایل موافقین و مخالفین جهانی شدن را در قالب دو رویکرد آسیب شناسانه و همگرایانه، تجزیه و تحلیل نماید.
خلاصه ماشینی:
"(الحمادی،1381 و 1997, reffahcS جهانی شدن؛فرصت یا چالش در مورد این پرسش که آیا پدیدۀ جهانی شدن-که امروزه در شرف تحقق و تکوین است-برای جوامع بشری،به ویژه جهان سوم،به عنوان تهدید یا فرصت محسوب میشود،دیدگاههای متفاوتی وجود دارد.
در صورتی که منتقدین و مخالفین،جهانی شدن را از منظر تئوری توطئه تحلیل نموده و آنرا توطئهای بین المللی و جهانی میدانند که پیامدهای زیر را دربر دارد: بیثباتی و توزیع ناعادلانه ثروتهای اقتصادی جهانی،گسترش شکاف طبقاتی و اجتماعی،تشدید فاصله میان کشورهای استعمارگر و سرمایهداری از یکسو و کشورهای تحت ستم وجهان سوم(که نقش تأمین کنندۀ مواد خام و اولیه و نیروی کار را دارند)از سوی دیگر،دامن زدن به بحرانهای هویتی،جهانی کردن ناامنیها،ایجاد نژاد پرستی از نوع جدید،تحمیلخواستههای شرکتهای فراملی به دولتها و ملتهای فقیر،مداخله گستاخانه قدرتها درامور داخلی کشورهای جهان سوم در سراسر جهان،دامن زدن به جنگهای منطقهای و کشتار وهلاکت انبوه مردم،تهدید و نابودی محیط زیست،جهانی سازی مصرفگرایی،حاکمیتفرهنگ و تمدن غرب در جهان،غربی سازی یا آمریکایی سازی فرهنگ،اقتصاد و ارزشهایملل جهان،تهاجم به ابعاد معنوی و ارزشهای محلی و بومی اقوام و اقلیتها به کمک تهاجمهمه جانبۀ رسانههای فراگیر و انحصاری نظام سرمایهداری حاکم بر جهان،گسترش فرهنگسکس و ابتذال،اعمال شیوۀ امپریالیستی فرهنگی و اطلاعاتی در پوشش گردش آزادانهاطلاعات و ایدهها،مطیع ساختن مردم جهان از طریق بازی با احساسات و شعور آنان،تبدیلبشریت به تودههای بیروحی که تابع معماران و سازندگان نظم نوین جهانی ازطریق یکسان سازی معنوی جهان هستند،تبعیض جهانی و زوال هویتها،جهانی شدنمشکلات و معضلاتی مثل فقر و گرسنگی،جرم و جنایت،بینظمی،ناامنی ونظامیگری."