نظریه ی گفتمان لاکلا و موفه ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیده های سیاسی

در میان همهء نظریه‌پردازان گفتمان،نظریهء لاکلا و موفه جایگاهی خاص دارد؛از آن‌که این دو اندیشمند بهتر از دیگران توانسته‌اند نظریه‌ای را که ریشه در زبان‌شناسی دارد به عرصهء فرهنگ،اجتماع و سیاست بکشانند. آنها با ارائهء صورت‌بندی نظام‌مند از نظریهء گفتمان به وسیلهء ایجاد زنجیرهء به هم پیوسته از مفاهیم جدید،ابزاری‌ کارآمد برای شناخت و تبیین پدیده‌های سیاسی به دست داده‌اند.در عین حال گستردگی مولفه‌ها و تکثر مفاهیم‌ در نظریهء لاکلا و موفه موجب شده است بیشتر مطالب موجود در تبیین این نظریه،به نوعی در دام پراکندگی و عدم انسجام گرفتار آید.ازاین‌رو پژوهش حاضر،می‌کوشد با ارئهء دسته‌بندی منسجم و منظم از مولفه‌های‌ نظریهء گفتمان این دو اندیشمند به وسیلهء برجسته‌سازی مفاهیم اصلی و قرار دادن سایر مفاهیم و مولفه‌ها ذیل‌ آنها و نیز ارائهء مدل،فهم و چگونگی به کارگیری این نظریه را در موضوعات گوناگون سیاسی-اجتماعی در قامت یک چارچوب نظری علمی تسهیل نماید.

"نظریهء گفتمان لاکلا و موفه‌ ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیده‌های سیاسی محمد سالار کسرایی* استادیار گروه جامعه‌شناسی پژوهشکده امام خمینی(ره)و انقلاب اسلامی علی پوزش شیرازی کارشناس ارشد علوم سیاسی (تاریخ دریافت:6/7/87-تاریخ تصویب:3/12/87)چکیده: در میان همهء نظریه‌پردازان گفتمان،نظریهء لاکلا و موفه جایگاهی خاص دارد؛از آن‌که این دو اندیشمند بهتر از دیگران توانسته‌اند نظریه‌ای را که ریشه در زبان‌شناسی دارد به عرصهء فرهنگ،اجتماع و سیاست بکشانند. ازاین‌رو پژوهش حاضر،می‌کوشد با ارئهء دسته‌بندی منسجم و منظم از مولفه‌های‌ نظریهء گفتمان این دو اندیشمند به وسیلهء برجسته‌سازی مفاهیم اصلی و قرار دادن سایر مفاهیم و مولفه‌ها ذیل‌ آنها و نیز ارائهء مدل،فهم و چگونگی به کارگیری این نظریه را در موضوعات گوناگون سیاسی-اجتماعی در قامت یک چارچوب نظری علمی تسهیل نماید. 2)قابلیت دسترسی،قابلیت اعتبار برای تبدیل یک اسطوره به تصور اجتماعی علاوه بر نیاز به خلق فضای استعاری،وجود دو شرط دیگر نیز ضروری است:نخست باید به مفهوم«قابلیت دسترسی»اشاره کرد که خود دو جنبه دارد:اول اینکه ادبیات و مفاهیم آن گفتمان ساده و همه فهم باشد یا دست کم به زبان‌ ساده و همه فهم بیان شود؛دوم اینکه آن گفتمان در شرایطی در دسترس افکار عمومی قرار گیرد که هیچ گفتمان دیگری به عنوان رقیب و بدیل به شکل هژمونیک در عرصهء رقابت‌ حضور نداشته باشد (Laclau,1990,66) . همچنین از دیدگاهی عمل‌گرایانه،کارکرد دیگر این نظریه با عنایت به تفصیلی که طی این‌ مقاله از آن ارائه شد،کمک به سوژه‌های سیاسی برای درک بهتر شرایط موجود اجتماعی و چگونگی سامان دادن به یک گفتمان جدید برای دست‌یابی به هژمونی است."

اسطوره ، گفتمان ، سوژه ، هژمونی ، دال و مدلول ، غیریت ، مفصل‌بندی ، لاکلا و موفه ، بی‌قراری

گفتمان ، سیاسی ، لاکلا ، نظریه ، نظریه‌ی گفتمان لاکلا ، گفتمان لاکلا ، هژمونی ، سوژه ، دال ، نظریهء گفتمان لاکلا