چکیده:
هدف این مقاله مشخص ساختن جایگاه هویت ملی ایران در گستره ی تاریخ است. نگارنده در پی یافتن پاسخ برای این سوال است که ایران به عنوان یک موجودیت جغرافیایی و تاریخی، یعنی یک واحد دارای مرزهای سرزمینی و میراث سیاسی خاص برخوردار از دولت و فرهنگ ویژه، از چه دوره ای فضایی معنایی پیدا کرد و به عنوان گفتمانی سیاسی مطرح شد؟
آیا همان گونه که برخی طرفداران رهیافت های جدید در مطالعه ی ناسیونالیسم و هویت ملی، به ویژه رهیافت پست مدرنی و قوم گرایانه مدعی هستند، ایران به عنوان یک موجودیت برخوردار از تداوم سرزمینی و تاریخی محصول گفتمان های ناسیونالیستی مدرن است؟ و یا برخلاف این نوع نگرش ها هویت ملی ایرانی یعنی نگاه مبتنی بر تداوم تاریخی، فرهنگی و سرزمینی ایرانیان، محدود به دوران مدرن نیست و از ریشه های کهن تری برخوردار است؟ آیا تاکید بر پیشینه ی تاریخی ماقبل اسلام ایران و ایرانیان یک گفتمان سیاسی باستانگرایانه ی نوین است که از سوی روشنفکران باستانگرای ایرانی قرن بیستم خلق شده است؟ آیا مفهوم هویت ملی، ملیت و ملت یک سازه ی اجتماعی است یا پدیده ای ذاتی و طبیعی و کهن؟ هویت ملی ایرانی، ملیت ایرانی و ملت ایران را باید پدیده ای کهن و ذاتی در نظر گرفت یا نوعی مفاهیم گفتمانی و سازمانی اجتماعی؟
خلاصه ماشینی:
"نگارنده در پی یافتن پاسخ برای این سؤال استکه ایران به عنوان یک موجودیت جغرافیایی و تاریخی،یعنی یک واحددارای مرزهای سرزمینی و میراث سیاسی خاص برخوردار از دولت وفرهنگ ویژه،از چه دورهای فضایی معنایی پیدا کرد و به عنوان گفتمانیسیاسی مطرح شد؟ آیا همان گونه که برخی طرفداران رهیافتهای جدید در مطالعهیناسیونالیسم و هویت ملی،بهویژه رهیافت پستمدرنی و قومگرایانهمدعی هستند،ایران به عنوان یک موجودیت برخوردار از تداومسرزمینی و تاریخی محصول گفتمانهی ناسیونالیستی مدرن است؟ویا بر خلاف این نوع نگرشها هویت ملی ایرانی یعنی نگاه مبتنی بر تداومتاریخی،فرهنگی و سرزمینی ایرانیان،محدود به دوران مدرن نیست واز ریشههای کهنتری برخوردار است؟آیا تأکید بر پیشینهی تاریخیماقبل اسلام ایران و ایرانیان یک گفتمان سیاسی باستانگرایانهی نویناست که از سوی روشنفکران باستانگرای ایرانی قرن بیستم خلق شدهاست؟آیا مفهوم هویت ملی،ملیت و ملت یک سازهی اجتماعی است یاپدیدهای ذاتی و طبیعی و کهن؟هویت ملی ایرانی،ملیت ایرانی و ملتایران را باید پدیدهای کهن و ذاتی در نظر گرفت یا نوعی مفاهیمگفتمانی و سازمان اجتماعی؟IB} لیدواژهها: {VKهویت،هویت ملی،هویت تاریخی،باستانگرایی،قومگرایی،ملیت،ملت،هویت ایرانی،ناسیونالیسمVK} (*)دانشیار علوم سیاسی دانشگاه تهران قدمه با توجه به تحولات گسترده در حوزه نظریههای اجتماعی در دهههای پایانیقرن بیستم و آغاز قرن بیست و یکم طرح سؤالاتی در باب منشاء و چگونگی پیدایشو تداوم هویتهای جمعی کلان چون هویت ملی و تلاش برای پاسخگویی به آنهانهتنها یک نیاز اساسی برای ارائه دیدگاههای نوین درباره هویت است،بلکهمیتواند بسیاری از شبههها و ابهامات برآمده از نوع نگرشهای نوین به مسألهیهویت و ناسیونالیسم را در رابطه با جایگاه بحث هویت ملی به طور کلی و ایرانیبه طور خاص روشن کند."