چکیده:
با ظهور اسلام، زبان عربی به عنوان زبان دین و سیاست، به زبان علمی و تمدن اسلامی تبدیل شد.
فتح ایران به وسیله ی مسلمانان، موجب شد که اغلب ایرانیان، اسلام و زبان عربی را به عنوان دین و زبان جدید و بخشی از هویت نوین خود پذیرفته و در تدوین و توسعه ی زبان عربی و گسترش دین اسلام نقش موثری ایفا نمایند.
ایرانیان تازه مسلمان، به خوبی، بین هویت اسلامی و ایرانی خود پیوند برقرار کرده و با زبان جهانی اسلام و تمدن اسلامی به نگارش تاریخ روی آوردند.
انتقال ویژگی های هویتی ایرانیان، تنها از طریق نوشتن تاریخ میسر بود و برای آنکه مخاطبان سراسر قلمرو جهان اسلام از مرزهای چین تا کوه های پیرنه در فرانسه با آن آشنا شوند، مورخان ایرانی ناگزیر به استفاده از زبان و ادبیات عرب بودند، و همین انعکاس حضور تاریخی و نمایش تجربیات و توان فکری و معنوی، آن چیزی است که ما به عنوان ضرورت تلاش و کوشش برای انتقال تاریخ ملی از طریق زبان عربی مورد بحث قرار می دهیم.
خلاصه ماشینی:
"هدف عمدهی آنها در این دوره تلاش برای کشف زوایی از هویتتاریخی و گذشته عنصر ایرانی در دل دنیای جدید اسلامی بود،دنیای جدیدی کهدر آن مورخ ایرانی با نگارش تاریخ و سرگذشت و هویت خود به زبان عربی درصدد بود تا گذشتهی تاریخی و بخشی از هویت خویش را به زبان نوین که اینکجزئی از هویت نوین او را به عنوان بخشی از یک هویت کلان اسلامی تشکیلمیداد حفظ کند.
به هرحال غیر از تلاش و تکاپوی فکریابن مقفع در جنبههای مختلف علمی و ادبی،ثمرهی فکر تاریخی و توجه او به تاریخ ملی و حفظ هویت تاریخی و ملی بود که در گردآوری آثاری که عناصرعمدهی تفکر تاریخنگاری عصر باستانی ایرانیان را در زبان نوین که اینک بخشی ازهویت نوین عنصر ایرانی محسوب میشد حفظ کرد و ترجمهی آثار مختلفتاریخی،اقدامی در همین جهت بود.
ابن مقفع تاریخ مستقلی ننوشت،ولی بنیادهای فکریتاریخنگاری کهن ایرانی را به دنیای اسلام انتقال داد و به مورخان ایرای نشان دادکه باید در حفظ هویت خود در دل جهان وسیع اسلامی به وسیلهی زبان دینی کهزبان غالب سیاسی-علمی شده بود حفظ کرد.
در واقع او نماد تاریخنگاران ایرانی عربینویس است کهبا وجود استفاده از ادبیات عربی در نگارش تاریخ،در عین علاقهی شدید به دیانتاسلامی،در تکاپوی حفظ هویت ایرانی-اسلامی خود هستند؛حتی برخی از آنانگرایشات ملی شدیدی دارند و در واقع آنها درصدد بودند تا با ترجمهی تاریخ وفرهنگ ایرانی به زبان عربی در بازتاب و انعکاس آن در جهان اسلام نقش داشتهباشند."