چکیده:
مقاله حاضر، به بررسی عوامل موثر در پرورش خلاقیت دانش آموزان دوره ابتدایی استان گیلان از دیدگاه معلمان و مدیران دوره ابتدایی و متخصصان تعلیم و تربیت این استان می پردازد. نمونه مورد مطالعه، شامل 500 نفر، به ترتیب، 350 معلم، 100 مدیر و 50 متخصص تعلیم و تربیت است که بر روی آنان پرسشنامه ای 100 ماده ای اجرا و سپس بر اساس آزمون آماری موسوم به تحلیل عاملی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که 9 عامل آموزش خلاقیت و محتوا، فرهنگ و روابط اجتماعی، معلم، محیط آموزشی، پشتکار دانش آموز، حاکمیت روابط انسانی، علاقمندی دانش آموز، خانواده و روش های تدریس در پرورش خلاقیت دانش آموزان موثر و در نهایت، 96 شاخص نیز برای پرورش خلاقیت تدوین و استخراج گردید و چهار شاخص 3، 27، 51، 31 که با معیارهای فرهنگی گروه نمونه مطابقت نداشت حذف گردید. نتایج این پژوهش، با یافته های پژوهش های پیشین همخوانی دارد.
خلاصه ماشینی:
"مشخصههای آماری نمرههای به دست آمده از نه عامل،از دیدگاه متخصصان (به تصویر صفحه مراجعه شود) از ارقام جدول 1،2 و 3،میتوان موارد زیر را استنتاج کرد: 1)مقایسه میانگینهای 9 عامل،از دیدگاه معلمان،به گونه کلی نشان میدهد که به ترتیب،عاملهای پشتکار شاگرد،معلم،محیط آموزشی،رفتار خانواده،آموزش خلاقیت و محتوا،روشهای تدریس،روابط انسانی،علاقمندی شاگرد،و فرهنگ و روابط اجتماعی خانواده،در پرورش خلاقیت دانشآموزان دوره ابتدای موثرند.
مشخصههای نهایی تحلیل عاملی برای استخراج عوامل موثر در پرورش خلاقیت (به تصویر صفحه مراجعه شود) (1) Scree راه حل پایانی(پس از چرخش) چون ماتریس عامل چرخش نایافته و بارهای عاملی آن ساختاری با معنا به دست نمیدهد،همان گونه که پیشتر گفته شد،تصمیم گرفته شد عاملهای استخراج شده،بر پایه روش متداول با استفاده از چرخش واریماکس به محورهای جدید انتقال داده شود تا هم کشف هیات کلی مواد پرسشنامه و هم تشخیص ساختاری سادهتری که نمایشگر خطوط اصلی و نسبتا روشن برای رسیدن به راهحلهای تغییرپذیر باشد،میسر شود.
با توجه به ملاکهای بالا،عوامل نهگانه به شرح زیر نامگذاری شدهاند: -عامل یکم:پرسشهای 83،81،72،45،47،77،46،82،79،80،75،86،38،98، 68،52،55،62،76،44 و 48(آموزش خلاقیت و محتوا)؛ -عامل دوم:پرسشهای 57،69،61،59،58،39،66،36،70،33،85 و 56(فرهنگ و روابط اجتماعی خانواده)؛ -عامل سوم:پرسشهای 5،7،8،6،10،91،11،20،22،28،82،41 و 17 (معلم)؛ -عامل چهارم:پرسشهای 90،92،94،91،100،99،95،96،88،93،97 و 30 (محیط آموزشی)؛ -عامل پنجم:پرسشهای 34،50،35،37،49،63،84،54،67،19 و 60(پشتکار دانشآموز)؛ -عامل ششم:پرسشهای 13،42،14،21،41،15،43،87 و 16(حاکمیت روابط انسانی معلم در کلاس درس)؛ -عامل هفتم:پرسشهای 32،24،23،25،26،29 و 53(علاقمندی دانشآموز)؛ -عامل هشتم:پرسشهای 40،64،65 و 71(خانواده)؛ -عامل نهم:پرسشهای 47،73،78،12 و 89(روشهای تدریس).
عوامل موثر در پرورش خلاقیت دانشآموزان دوره ابتدایی استان گیلان عبارتند از: آموزش خلاقیت و محتوا،فرهنگ و روابط اجتماعی حاکم بر خانواده،رفتار معلم،محیط آموزشی،پشتکار دانشآموز،حاکمیت روابط انسانی معلم در کلاس درس،علاقمندی دانشآموز،رفتار خانواده و روشهای تدریس."