دیدگاهها - مجله ضمیمه نامه فرهنگستان مقاله

آن اوایـل هم که بعضـی از مـا شاعران امروز دست به نوشتن شعرهای بـی‌وزن و قافیه زدیم، عده‌ای از فضلا که از هر جور نوآوری وحشت دارند و طبعا این شیوه شعر نوشتن را امکان نـداشت قبول کـنـند، بـه عنوان بـزرگ‌تـرین دلیل بر مسخره بودن ما و کار ما همین موضوع را مطرح می‌کردند. مثل همه هنرها، یک هدف شعر هم‌یگانگی است، یگانه شدن همگان، یا همگان شدن یگانه است، که این باز خود به نحوی یگانگی است، و نیز می‌توان گفت یک هدف نیز همدردی است. من جمله را به ساده‌ترین شکلی که در مغزم ساخته می‌شود به روی کاغذ می‌آورم، و وزن مثل نخی است که از میان این کلمات رد شده بی‌آنکه دیده شود، فقط آنها را حفظ می‌کند و نمی‌گذارد بیفتند. زیرا به عقیده من، مصراعهای نامساوی و اوزان درهم‌آمیخته و قافیه‌هایی که زنگ تداعی را در ذهن ما به صدا در می‌آورند، شعر را ــ چنان‌که نیما می‌گفت ــ «به طبیعت نثر و زبان محاوره نزدیک می‌کنند» و این تحول، در روزگاری که وسایل سمعی و بصری را جانشین اغلب وسائط نقل و نشر کرده است ضرور می‌نماید. اما چرا باید کلمه را فدای وزن عروضی کرد؟ مگر احساس ما در وزنهای عروضی قالب‌گیری شده است؟ چگونه می‌توان آزادی و رهایی را تجربه کرد و از آن سخن گفت اگر کلام خود آزاد و رها نباشد؟ این آزادی و رهایی را به گونه دیگری هم در شعر تجربه کردم که اکنون اشاره‌ای به آن می‌کنم.