چکیده:
همچنانکه نگرانی بین المللی و ملی برای براوردن احتیاجات مردم رو به افزایش گذاشته است‘ آشکارتر شده است که روش نوینی نیز جهت سنجش عملکرد کشورها و پیشرفت کیفی وکمی در زمینه های اجتماعی ‘ اقتصادی وسیاسی مورد نیاز است. معیار سنتی اندازه گیری عملکرد اقتصادی‘ یعنی تولید ناخالص ملی سرانه‘ به تنهایی اطلاعات کافی در مورد وضعیت زندگی افراد د رکشورهای فقیر‘ وحتی در کشورهای غنی ‘ را فراهم نمی کند. لازم به یادآوری استکه مطالعات بیشماری در مورد معانی توسعه‘ شاخصهای جدید توسعة‘ وتعیین اهداف سیاستهای ملی و بین المللی به منظور بالابردن سطح توسعه ملتها و بهبود نظم جهانی به عمل آمده است. در تحقیقات اخیر‘ توجه بیشتری به وضع انسانها و به رابطه موجود بین توسعه ملی و توسعه انسانی شده است. جستجو برای یافتن شاخص مناسبی که بتواند برای مقایسه بین المللی بکار گرفته شود‘ مسلما یکی از مهمترین موضوعات پژوهشی برای کارشناسان امور وابسته به توسعه می باشد. در این گزارش هدف اصلی بررسی شاخصهای متعددی است که غالبا به منظور اندازه گیری سطح توسعه کشورها مورد استفاده قرار می گیرند . یک بررسی اجمالی از شاخصهای گوناگونی که تابحال طرح شده اند ‘ ما رابه این نتیجه می رساند که بیشتر پژوهشگران سعی کرده اند که کمبودهای متداولترین شاخص توسعه را جبران کنند.مناسبترین شاخصهای توسعه آنهایی هستندکه نه تنها کارآیی د رتولید کالاها وخدمات‘ بلکه کیفیت زندگی را نیز اندازه گیری می کنند‘ و بویژه بر روی بالاترین کیفیت زندگی تمام طبقات جامعه تأکید دارند. شاخصهایی که بر روی توسعه اجتماعی و انسانی متمرکز شده اند و صرفا تغییرات در نرخ رشد اقتصادی را نشان نمی دهند. ا زاین مزیت برخوردار هستندکه برای مطالعات تطبیقی بین- کشوری‘ ساده تر هستند. زیر ا برخلاف بسیاری ا زشاخصهای توسعه اقتصادی مستلزم تعیین نرخها ی مبادلات ارزی نیستند.دراین گزارش‘ همچنین ارزش مجموعه ای ا زمهمترین شاخصهای توسعه برای 11 کشور خاورمیانه همراه با بردارهای رتبه های این کشورها بمنظور مطالعه توسعه اقتصادی – اجتماعی در این منطقه ارائه می شوند. با استفاده از این شاخصها سعی می شود که به کمک معتبرترین وجدیدترین آمارهای موجودعملکرد این کشورها را بطور تطبیقی بررسی کرد.
نویسنده : دکتر سعیده لطفیان ـ
خلاصه ماشینی:
"جانسون در مقالهای ادعا کرد که عدم وجود توافق بین اعراب و عدم پذیرش اسرائیل از سوی اعراب مانع استفاده صحیح از منابع آب منطقه میشود، وی عقیده داشت که اجرای طرح 200 میلیون دلاری برای توسعه منابع رودخانه اردن که از طرف دولت آیزنهاور پیشنهاد شده بود و حتی هزینه اجرای این طرح هم توسط دولت آمریکا تقبل میشد، برای رسیدن به هدف تأمین آب آشامیدنی مورد نیاز مردم منطقه و آب لازم برای گسترش بخش کشاورزی، با توجه به کافی بودن منابع آب طبیعی منطقه برای کمک به امر خودکفایی در تولید (1)-منابع آب قابل بهرهبرداری داخلی سرانه، برای سال 1988، در کشورهای خاورمیامنه از مقادیر زیاد به کم(به هزار متر مکعب)برابر بودند با:ترکیه(7/3)، ایران(4/2)، عراق (9/1)، عمان(4/1)، سوریه(6/0)، اسرائیل(4/0)، عربستان سعودی و اردن و امارات متحده عربی(2/0)، مصر و کویت(0/0)، منبع استفاده شده برای تهیه این آمار«گزارش توسعه انسانی»سال 1990، صفحات 169-168 میباشد.
اگر به نسبت وابستگی واردات غذا برای مناطق جغرافیائی در حال توسعه توجه بکنیم، متوجه میشویم که این نسبت فقط برای خاورمیانه(از 3/35 در 81-1979 به 2/38 در 86-1984)افزایش یافته است، در حالی که برای سایر مناطق از جمله آمریکای لاتین(از 1/17 به 9/14)، آفریقا(از 1/11 به 8/10)، آسیا و اقیانوسیه(از 6 به 6/5)، آسیای شرقی و جنوب شرقی(از 7 (1)-در کشورهای خاورمیانه از لحاظ عرضه روزانه کالری سرانه در سال 1988 به ترتیب زیر قرار میگیرند:امارات متحده عربی(3552)، مصر(3213)، سوریه(3168)، اسرائیل(3138)، کویت (3132)، ایران(3100)، ترکیه(3080)، عراق(2962)، اردن(2907)، عربستان سعودی(2832)."