چکیده:
دیوان بین المللی دادگستری برای نخستین بار به بررسی مسألهای پرداخت که
در ظرف پنجاه سال گذشته، بشریت را مورد تهدید قرار داده است.دیوان در نظر مشورتی
خود اعلام نمود که در حقوق بین الملل عرفی یا قراردادی هیچ قاعدهای صراحتا تهدید
به استفاده یا استفاده از سلاح هستهای را مجاز ندانسته، هر چند که هیچ قاعدهای در
خصوص ممنوعیت جامع و کامل تهدید به استفاده یا استفاده از این سلاح نیز وجود
ندارد.دیوان همچنین اعلام نمود که هر گونه تهدید به استفاده یا استفاده از این سلاح
باید تابع حقوق بشر دوستانه باشد.یکی دیگر از مهمترین نکات این رأی این است که
دیوان بین المللی دادگستری کشورهای جهان را متعهد نموده که با حسن نیت مذاکراتی را
جهت دستیابی به خلع سلاح هستهای در تمامی جنبههای آن، انجام دهند.
خلاصه ماشینی:
"دیوان بین المللی دادگستری با اشاره به رأی نیکاراگوئه که در آن اعلام نموده بود اقدامات صورت گرفته در چارچوب دفاع مشروع باید متناسب با حمله مسلحانه و ضروری باشد، (32) اظهار داشت:«اصل تناسب به تنهایی نمیتواند مانع از استفاده از سلاحهای هستهای در دفاع مشروع در تمامی شرایط شود، ولی در عین حال استفاده از نیروی مسلحانه به گونهای که بر اساس قواعد دفاع مشروع متناسب میباشد، باید هم چنین به منظور مشروع بودن، شرایط پیش بینی شده در قواعد حاکم بر مخاصمات مسلحانه را که بویژه شامل اصول و قواعد حقوق بشر دوستانه میشود، رعایت نماید.
این سوال مطرح میشود که آیا کاربرد سلاح هستهای و بویژه انتشار تشعشعات رادیواکتیو که ممکن است بخشهای وسیعی از کره زمین را تحت تأثیر خود قرار دهد، با تعهدات طرفین مخاصمه مبنی بر عدم تجاوز و وارد نمودن خسارت به دولتهای بیطرف مغایر نیست؟بدون شک در صورت وقوع خسارت، حقوق بین الملل عرفی-که از جمله در قضیه ترایل اسملتر بیان شده و به موجب آنکه دولتها موظفند از انجام فعالیتهایی در داخل خاک خود که منجر به ورود خسارت در خاک دولت همسایه میشود، خودداری ورزند و در صورت وقوع خسارت آن را رفع نمایند-دولت به کار گیرنده سلاح هستهای را ملزم میکند که اقدام به پرداخت غرامت نماید، ولی در بسیاری از موارد خسارات ناشی از کاربرد سلاحهای هستهای همچون تأثیرات ژنتیکی و بروز بیماریهای گوناگون از قبیل انواع سرطانها تا سالیان دراز پدیدار نمیشوند و حتی در مواردی مانند غیرقابل سکونت شدن سرزمینها، خسارت غیرقابل تقویم و ارزیابی است."